Differentiatie in de klas

Belangrijke elementen van differentiatie:

Er zijn verschillende manieren waarop een leerkracht differentiatie kan toepassen:

1. Differentiatie op basis van inhoud

Aanpassen wat leerlingen leren.

De 'inhoud' verwijst naar de leerstof die aan leerlingen wordt aangeboden. Differentiatie in de inhoud betekent dat je als leerkracht lesmateriaal aanbiedt dat aansluit bij de verschillende leerbehoeften en voorkeuren van leerlingen. Denk bijvoorbeeld aan:

• Het aanbieden van keuzes in onderwerpen of thema's om de interesse van leerlingen te wekken.

• Het aanbieden van verschillende leerdoelen op basis van het niveau van de leerling.

2. Differentiatie op basis van proces

Aanpassen hoe leerlingen leren.

Het 'proces' gaat over de manier waarop de leerstof wordt overgebracht en hoe leerlingen deze verwerken. Differentiatie in het proces kan bijvoorbeeld zijn:

• Verschil in onderwijsmethoden, zoals groepswerk, individuele opdrachten, en hands-on activiteiten.

• Het integreren van audiovisuele middelen en interactieve activiteiten.

• Het aanpassen van de instructie.

• Gebruik van technologieën, zoals digitale hulpmiddelen en interactieve apps, om verschillende leerstijlen tegemoet te komen.

3. Differentiatie op basis van product

Aanpassen hoe leerlingen hun kennis en vaardigheden laten zien.

Bij 'product' gaat het om de manier waarop leerlingen laten zien wat ze hebben geleerd. Differentiatie op basis van het product betekent dat leerlingen op verschillende wijzen hun geleerde kennis en vaardigheden tonen, zoals:

• Diverse beoordelingsmethoden, van traditionele toetsen tot creatieve projecten.

• Keuze in de manier van presenteren, zoals schriftelijk, mondeling, of via digitale media.

• Gelegenheid voor leerlingen om hun sterke punten te benutten en zelfvertrouwen te ontwikkelen.

4. Differentiatie op basis van leeromgeving

Aanpassen van de fysieke of digitale leeromgeving om het leren te ondersteunen.

Differentiatie op basis van de leeromgeving gaat over het aanpassen van zowel de fysieke als de digitale omgeving waarin het leren plaatsvindt.

In de fysieke leeromgeving kan differentiatie inhouden:

• Richt de klas in in verschillende leerzones, zoals leeshoeken, een zone om samen te werken, of rustige werkruimtes, zodat leerlingen kunnen kiezen waar en hoe ze het beste leren.

• Het gebruik van verschillende zitmogelijkheden, zoals zitballen, sta-tafels, of traditionele bureaus, om tegemoet te komen aan verschillende leerbehoeften en voorkeuren.

• Een tafelkaart voor leerlingen die daar behoefte aan hebben.

Bij differentiatie van een digitale leeromgeving kun je denken aan:

• Het gebruik van adaptieve opgaven die zich automatisch aanpassen aan het niveau en de voortgang van elke leerling.

• Digitale hulpmiddelen en lesmateriaal zoals digibord tools, educatieve spelletjes en interactieve quizzen, die verschillende leerstijlen ondersteunen.

• Digitale communicatietools voor meer samenwerking en interactie, zowel binnen als buiten de klas.

Door deze 4 elementen van differentiatie in het onderwijs te integreren, kunnen leerkrachten een meer inclusieve en daardoor meer effectieve leeromgeving creëren die leerlingen ondersteunt en stimuleert.