Woorden met ~teit

Algemeen

Leerlingen leren woorden met ~teit zoals kwaliteit, majesteit, creativiteit en universiteit te herkennen en juist te spellen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om woorden met ~teit op de juiste wijze te kunnen spellen. Bijvoorbeeld als je een verhaal wilt schrijven.

Introductie

Luister met de leerlingen naar de woorden. Bespreek welke klank je in ieder woord hoort. In ieder woord hoor je de klank /tijt/ aan het einde van het woord. Je vraagt of de leerlingen zelf ook woorden met deze klank kunnen noemen.

Instructie

Leg uit wat je hoort bij het in klankgroepen hakken van woorden zoals 'kwaliteit'. Je hoort /tijt/. Als het woord niets te maken heeft met tijd, schrijf je ~teit. Je schrijft dit woorddeel meestal aan het einde van een woord, vaak komt in het woorddeel voor ~teit de l voor. Leg uit wanneer je ~tijd of ~teit schrijft. Je vraagt de leerlingen of ze zelf ook woorden kunnen bedenken die een tijdsaanduiding aangeven zoals bedtijd, leeftijd en kooktijd. Vervolgens luister je naar de woorden en sleep je de woorden naar het juiste vak. Je vraagt telkens of het woord een tijdsaanduiding aangeeft. Bespreek de stappen voor het spellen. Vervolgens doe je de stappen voor met het woord 'identiteit'. Op de lijntjes kun je het woord schrijven. Laat bij het woord 'stommiteit' de leerling zelf het woord in stukken hakken en het woord opschrijven. Je kunt zelf eventueel meeschrijven in het schrijfvlak. Ten slotte doorlopen de leerlingen de stappen voor het woord 'spontaniteit’. Vervolgens bespreek je de definities van de woorden. Je vraagt welk woord bij de zin hoort en sleept de luidsprekers naar de juiste zin. Laat de leerlingen de woorden ook opschrijven en nakijken.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen aan welke klankgroep in het woord zit. Vervolgens geven de leerlingen de juiste letters bij de klank aan. Daarna moeten de leerlingen het woord afmaken en opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingscategorie goed begrijpen en je vraagt naar de spellingsregel die bij deze woorden hoort. Je laat de leerlingen verwoorden welke stappen ze moeten nemen om de woorden op de juiste wijze te kunnen spellen. Ten slotte geef je de dictees.

Dictee van de categorie:
1. De criminaliteit in de gemeente neemt toe. Schrijf op: criminaliteit
2. Wat een brutaliteit om zomaar spullen te stelen. Schrijf op: brutaliteit
3. Helaas is het wel de realiteit. Schrijf op: realiteit
4. Schrijf de zin op: De gemeente wil deze activiteiten stoppen.

Gemengd dictee:
1. Scott zit al weken in onzekerheid. Schrijf op: onzekerheid
2. Hij heeft een schriftelijke toets gemaakt. Schrijf op: schriftelijke
3. De toets was niet eenvoudig. Schrijf op: eenvoudig
4. Schrijf de zin op: Toevallig komt de uitslag net binnen.

Aandachtspunten

De woorden met ~teit kunnen verkeerd worden gespeld. Het gevaar bestaat dat leerlingen 'tijd', 'teid' of 'tijt' schrijven in plaats van ~teit. Laat de leerlingen die moeite hebben met deze regel eerst de vraag beantwoorden of het gaat om een tijdsaanduiding of niet. Laat leerlingen de regel zelf verwoorden en hang de wandkaart op in de klas. Het is belangrijk dat leerlingen de betekenis van de woorden kennen, controleer dit tijdens het geven van de les.