Woorden met schr~ I

Algemeen

Leerlingen leren het schrijven van woorden met schr~, zoals schroef, schram en schraap.

Belang

Het is belangrijk dat leerlingen weten dat als ze /sgr/ of /sr/ horen, ze /schr/ schrijven. Dit is één klank waar vier letters voor worden gebruikt.

Introductie

De leerlingen oefenen de auditieve analyse van de woorden met twee medeklinkers vooraan. Hak de woorden in klanken en leg de nadruk op de eerste klank. Laat leerlingen de medeklinkers noemen in de juiste volgorde.

Instructie

Leg uit wat je hoort bij het in klanken hakken van woorden zoals 'schroef'. Leg uit dat wanneer je een woord hakt en de klank /sgr/ of /sr/ hoort, je /schr/ moeten schrijven. Je hoort één klank, maar deze klank schrijf je met vier letters. Bespreek de stappen voor het spellen. Vervolgens doe je de stappen voor met het woord 'schraap'. Op de lijntjes kun je het woord schrijven. Laat bij het woord 'schrik' de leerling zelf het woord in stukken hakken en het woord opschrijven. Je kunt zelf eventueel meeschrijven in het schrijfvlak. Ten slotte doorlopen de leerlingen de stappen voor het woord ‘schram’. Vervolgens worden nog drie woorden gegeven (schrijf, schroef en schrok) om het spellen van deze categorie te oefenen.

Inoefening

Eerst oefenen leerlingen het plaatsten van de fonemen (klanken) in de juiste volgorde. Daarna moeten ze het woord afmaken door de juiste letters te kiezen. Ten slotte schrijven ze het missende woord op.

Afsluiting

Controleer of de leerlingen nu weten hoe ze woorden met schr~ schrijven. Laat de leerlingen formuleren welke stappen nodig zijn om de woorden goed te kunnen schrijven. De les bevat twee dictees. In het eerste dictee komen de woorden van de categorie aan bod. Het gemengde dictee bevat ook woorden uit voorgaande categorieën. Benadruk dat de stappen van het spellen belangrijk zijn om een woord op de juiste wijze te kunnen spellen.

Dictee:
1. Ik schrijf het dictee in mijn schrift. Schrijf op: schrift
2. Gisteren schreef ik op een los blad. Schrijf op: schreef
3. Door de schram op mijn hand, schrijf ik niet zo snel. Schrijf op: schram
4. Schrijf de zin op: Ik schrijf graag woorden op.

Gemengd dictee:
1. Mama struikelt over een stoel in de schuur. Schrijf op: schuur
2. Ik schrik van al het lawaai. Schrijf op: schrik
3. De plank van de stoel is scheef. Schrijf op: scheef
4. Schrijf de zin op: Mama maakt de stoel met een schroef.

Aandachtspunten

Leerlingen kunnen de klank /schr/ schrijven als /sgr/. Herhaal de regel regelmatig: 'Als je /sgr/ of /sr/ hoort, schrijf je /schr/.' Leerlingen kunnen ook de volgorde van de medeklinkers omdraaien. Dan schrijven ze de laatste klank die ze horen als eerst op. Goed hakken en plakken is belangrijk. Het visueel maken met een hak-en-plak-kaart of hak-en-plak-bewegingen kan daarbij helpen. Ook kan het woord opnoemen en daarna de beginklank herhalen, erbij helpen. Laat ze de woorden voor zichzelf hardop voorzeggen, met daarbij de klank die ze als eerste horen. Let erop dat je bij het hakken van woorden altijd de klank laat horen zoals het in het woord te horen is, dus met letterklanken (letter b = /bu/) en niet met alfabetklanken (letter b = /bee/).