Woorden met s~

Algemeen

Leerlingen leren woorden met s~ schrijven, zoals slot, rups, suiker en boomstam.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om woorden met s~ op de juiste wijze te kunnen spellen. Bijvoorbeeld als je op wilt schrijven wat je in de pauze hebt gegeten.

Introductie

De leerlingen oefenen de auditieve analyse van woorden uit bekende categorieën. Herhaal eerst de categorieën 'kroon' en 'wesp'. Je vraagt leerlingen de regels te van de categorie te noemen en daarbij voorbeelden te geven. Daarna doen de leerlingen een spel. Een leerling noemt eerst een woord van de categorie 'kroon'. Daarna gooit hij de bal naar een klasgenoot. De leerling vangt de bal en noemt een woord van de categorie 'wesp'. Daarna gooit hij de bal naar een klasgenoot. De leerling vangt de bal en noemt een woord van de categorie 'wesp' en zo verder. De andere leerlingen uit de klas controleren of het woord bij de juiste categorie hoort door de woorden te hakken. Het spel stopt wanneer een leerling geen woord van de juiste categorie kan noemen.

Instructie

Leg uit wat je hoort bij het in klanken hakken van woorden zoals 'slot'. Bespreek met de leerlingen dat wanneer je een woord hakt en de klank /s/ hoort, je /s/ moet schrijven. Dit is een klank zonder stemgeluid. De leerlingen kunnen dit controleren door twee vingers op de de keel te leggen en het woord slot langzaam uit te spreken. Maak de startklank langer, ssslot. Bij het uitspreken van de /s/ gaan de stembanden niet trillen. Dit is een klank zonder stemgeluid. Bespreek de stappen voor het spellen. Vervolgens doe je de stappen voor met het woord 'sok'. Op de lijntjes kun je het woord schrijven. Laat bij het woord 'soep' de leerling zelf het woord in stukken hakken en het woord opschrijven. Je kunt zelf eventueel meeschrijven in het schrijfvlak. Ten slotte doorlopen de leerlingen de stappen voor het woord 'slaap’. Bij het oefenen van de woorden controleer je of de leerlingen de spellingscategorie goed beheersen.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen aan in welk woord dezelfde klank te horen is. Daarna geven de leerlingen de juiste letter bij de juiste klank aan. Daarna moeten de leerlingen de woorden afmaken en opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingscategorie goed begrijpen en je vraagt naar de spellingsregel die bij deze woorden hoort. Je laat de leerlingen verwoorden welke stappen ze moeten nemen om de woorden op de juiste wijze te kunnen spellen. Ten slotte geef je de dictees.

Dictee van de categorie:
1. Hoeveel poten heeft een spin? Schrijf op: spin
2. Dat is de eerste vraag van de toets. Schrijf op: toets
3. Ik vind die vraag simpel. Schrijf op: simpel
4. Schrijf de zin op: Ik maak ook een som.

Gemengd dictee:
1. Sanne heeft een plan. Schrijf op: plan
2. Ze maakt een tekening voor Sam. Schrijf op: maakt
3. Het is echt een hele kunst. Schrijf op: kunst
4. Schrijf de zin op: Sanne is trots op haar werk.

Aandachtspunten

De letters /s/ en /z/ kunnen door elkaar worden gehaald. De verwarring is afhankelijk van de uitspraak en kan sommige regio's problemen geven. Spreek de juiste klank hardop, langzaam en correct uit. Leerlingen die het lastig vinden om de klank te horen, kunnen voelen of de klank met of zonder stemgeluid is. Ook goed hakken en plakken is belangrijk. Het visueel maken met een hak-en-plak-kaart of hak-en-plak-bewegingen kan daarbij helpen. Let erop dat je bij het hakken van woorden altijd de klank laat horen zoals het in het woord te horen is, dus met letterklanken (letter b = /bu/) en niet met alfabetklanken (letter b = /bee/).