Woorden met open of gesloten klankgroep I (eenvoudig)

Algemeen

Leerlingen leren eenvoudige woorden met een open en gesloten klankgroep van elkaar te onderscheiden en op juiste wijze te spellen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om woorden zoals 'winter', 'keuken', 'hamer' en 'ladder' te kunnen onderscheiden en op de juiste wijze te kunnen spellen. Een medeklinker meer of minder kan een ander woord maken, zoals bij het woord 'potten' (korte klank) of 'poten' (lange klank).

Introductie

Je controleert of de leerlingen kunnen aangeven of ze een korte, lange of tweetekenklank horen. Je noemt een woord dat op het bord staat (in willekeurige volgorde) en hakt het woord in klankgroepen. De leerlingen maken de beweging die hoort bij de klank. Gaat het om een korte klank? Dan gaan duim en wijsvinger naar elkaar. Gaat het om een lange klank? Dan spreiden de leerlingen de armen. Gaat het om een tweetekenklank? Dan steken de leerlingen twee vingers op. Vervolgens hakken de leerlingen zelf de woorden in klankgroepen. Je vraagt wat je hoort aan het eind van de eerste klankgroep.

Instructie

Je herhaalt de regels die bij de categorieën horen. Vraag telkens bij iedere categorie of de leerlingen een woord kunnen noemen dat bij deze categorie hoort.
- Woorden zoals 'winter'. Hoor je een medeklinker aan het eind van de klankgroep? Dan schrijf je het woord zoals je het hoort.
- Woorden zoals 'keuken'. Hoor je een tweetekenklank aan het eind van de klankgroep? Dan schrijf je het woord zoals je het hoort.
- Woorden zoals 'hamer'. Hoor je een lange klank aan het eind van de klankgroep? Dan schrijf je één klinker.
- Woorden zoals 'ladder'. Hoor je een korte klank aan het eind van de klankgroep? Dan schrijf je twee dezelfde medeklinkers.
Daarna passen de leerlingen de regels toe door stap voor stap het woord te spellen. Eerst doe je dit voor bij de woorden 'steppen' (/ste/-/pǝn/) en 'nesten' (/nes/-/tǝn/). Daarna controleer je of de leerlingen de stappen zelf kunnen uitvoeren bij de woorden 'buren' (/buu/-/rǝn/) en 'toeter' (/toe/-/tǝr/). Ten slotte controleer je of de leerlingen de woorden zelf bij de juiste categorie kunnen plaatsen en op kunnen schrijven. Je draait aan de schijf door op de blauwe stip te drukken, de draaischijf wijst een woord aan. Vervolgens laat je de leerlingen het woord hakken in klankgroepen en vraag je bij welke categorie het woord hoort. Laat de leerlingen het woord opschrijven. Je kunt zelf meeschrijven op de schrijflijntjes, zo kunnen de leerlingen het woord controleren.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen aan hoe de klankgroep eindigt. Vervolgens kiezen de leerlingen de juiste categorie bij het woord. Daarna moeten de leerlingen het missende woord opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingsregel goed begrijpen. Ten slotte geef je de dictees. Na de dictees is er de mogelijkheid om extra te oefenen met het plaatsen van de woorden bij de juiste categorie.

Gemengd dictee:
1. Daan en Pleun spelen verstoppertje. Schrijf op: spelen
2. Daan verstopt zich in de modder. Schrijf op: modder
3. Pleun kan hem nergens vinden. Schrijf op: nergens
4. Schrijf de zin op: We zoeken naar Daan.

Memory. Bij welke categorie hoort het woord? De leerlingen zoeken de afbeelding van het woord bij de afbeelding van de categorie. Je kunt dit spel uitbreiden door de leerlingen de woorden ook op te laten schrijven.

Aandachtspunten

- Dit is een combinatieles waarin zowel woorden zoals winter, keuken, ladder en hamer aan bod komen. Als je merkt dat leerlingen moeite hebben met een bepaalde categorie, kun je de instructieles van die specifieke categorie geven om zo te oefenen met een specifiek doel.