Woorden met ~iaal, ~ieel, ~eaal of ~ueel

Algemeen

Leerlingen leren woorden met ~iaal, ~ieel, ~eaal of ~ueel, zoals liniaal, officieel, ideaal, ritueel en joviale, financiële, ideale en actuele te herkennen en juist te spellen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om woorden met ~iaal, ~ieel, ~eaal of ~ueel te onderscheiden en juist te kunnen spellen. Bijvoorbeeld als je een officiële brief wilt schrijven.

Introductie

Luister met de leerlingen naar de woorden. Bij elke luidspreker hoor je verschillende woorden met dezelfde klank. Je vraagt of de leerlingen zelf ook woorden met deze klanken kunnen noemen.

Instructie

Leg uit wat je hoort bij het in klankgroepen hakken van woorden zoals 'liniaal', 'officieel', 'ideaal' en 'ritueel'. Hoor je /iejaal/, /iejeel/, /eejaal/, of /uweel/? Dan schrijf je ~iaal, ~ieel, ~eaal of ~ueel. Je hoort een j of w, maar je schrijf deze niet. Bespreek de stappen voor het spellen. Vervolgens doe je de stappen voor met het woord 'ritueel'. Op de lijntjes kun je het woord schrijven. Laat bij het woord 'financieel' de leerling zelf het woord in stukken hakken en het woord opschrijven. Je kunt zelf eventueel meeschrijven in het schrijfvlak. Ten slotte doorlopen de leerlingen de stappen voor het woord 'speciaal’. Leg uit wat er gebeurt bij het vervoegen van deze woorden. Vraag eerst wat de leerlingen horen, daarna laat je zien wat er verandert. Schenk hierbij extra aandacht aan het trema bij iële. Ten slotte controleer je of de leerlingen de woorden kunnen uitleggen.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen aan welke klank vooraan in het woord zit. Vervolgens geven de leerlingen de juiste letters bij de klank aan. Daarna moeten de leerlingen de woorden afmaken en opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingscategorie goed begrijpen en je vraagt naar de spellingsregel die bij deze woorden hoort. Je laat de leerlingen verwoorden welke stappen ze moeten nemen om de woorden op de juiste wijze te kunnen spellen. Ten slotte geef je de dictees.

Dictee van de categorie:
1. Wat fijn dat ik jouw liniaal mag lenen. Schrijf op: liniaal
2. Dat is sociaal van je. Schrijf op: sociaal
3. Een liniaal is essentieel voor het tekenen van een rechte lijn. Schrijf op: essentieel
4. Schrijf de zin op: Je mag eventueel mijn gum lenen.

Gemengd dictee:
1. Mees is ziek van verliefdheid. Schrijf op: verliefdheid
2. Hij ontdekt dat hij nergens anders aan denkt. Schrijf op: ontdekt
3. Zijn grote liefde is zijn enige prioriteit. Schrijf op: prioriteit
4. Schrijf de zin op: Het is begrijpelijk dat hij nergens anders aan denkt._

Aandachtspunten

De woorden ~iaal, ~ieel, ~eaal en ~uaal kunnen verkeerd worden gespeld. In dit doel kunnen lastige woorden voorkomen, het is belangrijk dat leerlingen de betekenis van de woorden kennen voordat ze het woord leren spellen. Hang de wandkaart op in de klas om de regel visueel te maken.