Woorden met f~

Algemeen

Leerlingen leren woorden met f~ schrijven, zoals fiets, fabriek, graaf en sportief.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om woorden met /f/ op de juiste wijze te kunnen spellen. Bijvoorbeeld als je de tips op wilt schrijven.

Introductie

Bespreek eerst de betekenis van de afgebeelde woorden met de leerlingen. Vervolgens oefenen de leerlingen woorden van bekende categorieën. Hak samen met de leerlingen de woorden in klanken, bespreek bij welke categorie de woorden horen en laat de leerlingen de woorden ook opschrijven. Herhaal eventueel de regels bij de categorieën.

Instructie

Leg uit wat je hoort bij het in klanken hakken van woorden zoals 'fiets'. Bespreek met de leerlingen dat wanneer je een woord hakt en de klank /f/ hoort, je /f/ moet schrijven. Dit is een klank zonder stemgeluid. De leerlingen kunnen dit controleren door twee vingers op de de keel te leggen en het woord fiets langzaam uit te spreken. Maak de startklank langer, fffiets. Bij het uitspreken van de /f/, gaan de stembanden niet trillen. Dit is een klank zonder stemgeluid. Bespreek de stappen voor het spellen. Vervolgens doe je de stappen voor met het woord 'fluit'. Op de lijntjes kun je het woord schrijven. Laat bij het woord 'blaf' de leerling zelf het woord in stukken hakken en het woord opschrijven. Je kunt zelf eventueel meeschrijven in het schrijfvlak. Ten slotte doorlopen de leerlingen de stappen voor het woord ‘fles’. Bij het oefenen van de woorden controleer je of de leerlingen de spellingscategorie goed beheersen.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen aan in welk woord dezelfde klank te horen is. Vervolgens geven de leerlingen aan welke klank bij de letter hoort. Daarna moeten de leerlingen het woord afmaken en opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingscategorie goed begrijpen en je vraagt naar de spellingsregel die bij deze woorden hoort. Je laat de leerlingen verwoorden welke stappen ze moeten nemen om de woorden op de juiste wijze te kunnen spellen.

Dictee van de categorie:
1. Fien pakt de fles met sap. Schrijf op: fles
2. Cas drinkt liever fris. Schrijf op: fris
3. Hij eet het liefst friet. Schrijf op: friet
4. Schrijf de zin op: Ik proef het fruit in de drank

Gemengd dictee:
1. Ik zie een rups in de tuin. Schrijf op: rups.
2. Er zit ook een vlinder op een bloem. Schrijf op: bloem.
3. In de herfst zijn er minder vlinders. Schrijf op: herfst.
4. Schrijf de zin op: Ik ben lief voor het dier.

Aandachtspunten

De letters /f/ en /v/ kunnen door elkaar worden gehaald. De verwarring is afhankelijk van de uitspraak, in sommige regio's van Nederland zorgt deze categorie voor meer moeilijkheden. Goed hakken en plakken is belangrijk. Het visueel maken met een hak-en-plak-kaart of hak-en-plak-bewegingen kan daarbij helpen. Leerlingen die het lastig vinden om de klank te horen, kunnen voelen of de klank met of zonder stemgeluid is. Let erop dat je bij het hakken van woorden altijd de klank laat horen zoals het in het woord te horen is, dus met letterklanken (letter b = /bu/) en niet met alfabetklanken (letter b = /bee/).