Vermenigvuldigen via de nulregel met kommagetallen

Algemeen

Leerlingen leren een keersom met kommagetallen uitrekenen waarbij ze de nulregel toepassen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om te kunnen vermenigvuldigen via de nulregel met kommagetallen, zodat je snel en handig keersommen kunt uitrekenen.

Introductie

Laat op het digibord een som met een kommagetal zien. Het antwoord staat al gegeven, maar er moet nog een komma of een nul worden toegevoegd. Vraag de leerlingen waar de komma moet staan of hoeveel nullen er aan het antwoord moeten worden toegevoegd. Vraag de leerlingen hoe zij dit weten. Sleep de komma en de nullen naar de juiste plek.

Instructie

Je legt uit dat je een keersom met een kommagetal soms eenvoudig kunt uitrekenen met de nulregel. Leg uit dat er bij de nulregel een nul wordt toegevoegd aan het antwoord. Als je het antwoord op de eerste som weet, kun je de overige sommen eenvoudig uitrekenen. Laat zien hoe je met behulp van de nulregel de andere sommen uitrekent. Benadruk dat je goed moet kijken of er in het getal een nul bij komt of af gaat. Komt er een nul bij, dan komt er ook een nul bij in het antwoord. Gaat er een nul af, dan gaat er ook een nul af in het antwoord. Daarna laat je de leerlingen de sommen uitrekenen. Het eerste antwoord is al gegeven. Vervolgens geef je aan dat je ook de nulregel kunt toepassen wanneer de komma verschuift. De komma verschuift dan ook in het antwoord. Laat zien hoe je met behulp van de nulregel de andere sommen uitrekent, waarbij de komma verschuift. Laat de leerlingen oefenen met de nulregel waarbij de komma verschuift. Het eerste antwoord is al gegeven. Tot slot leg je uit dat je de nulregel ook kunt toepassen wanneer in beide getallen de komma verschuift. Laat zien hoe je met behulp van de nulregel de andere sommen uitrekent, waarbij de komma twee plekken verschuift. De leerlingen oefenen ook met deze sommen en bespreek hoe de leerlingen het antwoord hebben uitgerekend.

Controleer of de leerlingen kunnen vermenigvuldigen met de nulregel en kommagetallen met de volgende vragen:
- Wat is een hulpsom?
- Hoe vermenigvuldig je via de nulregel?
- Op welke manier reken jij de volgende sommen uit? 5 × 5 = en 0,5 × 0,5 =
- Wat is de uitkomst van de som 638,62 × 0,01?

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met sommen waarbij de komma verplaatst bij één getal. Vervolgens oefenen ze met het invullen van de uitkomsten in een tabel.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om te kunnen vermenigvuldigen met de nulregel en kommagetallen, omdat je zo keersommen snel en handig kunt uitrekenen. Om te controleren of de leerlingen de nulregel begrijpen, laat je hen in tweetallen werken. Allebei schrijven ze een rij sommen op waarbij ze de nulregel toepassen. Eén uitkomst is fout. Ze laten het rijtje sommen aan elkaar zien en geven aan welke uitkomst fout is en wat de uitkomst had moeten zijn. Laat de leerlingen vervolgens een rijtje sommen opschrijven waarbij het getal vermenigvuldigt moet worden met 1, 0,1 en 0,01. Op de achterkant zetten ze de antwoorden. Dan laten ze de sommen aan de ander zien. Hij rekent dit zo snel mogelijk uit.

Aandachtspunten

Laat leerlingen die moeite hebben met het vermenigvuldigen via de nulregel eerst oefenen met de tafels 1 t/m 10 en met het vermenigvuldigen via de nulregel met tienvouden. Leg de nulregel eventueel uit met concreet materiaal, zoals MAB-materiaal. Laat eerst een som zien zonder 0 en vervolgens een som met 0, waarbij je ook tien keer zoveel blokjes neerlegt. Eventueel kunnen de leerlingen ook boogjes bij de sommen zetten, net zoals in de digibordles, om te zien welke en hoeveel sprongen ze met de komma moeten maken.

Instructiemateriaal

MAB-materiaal.