Schattend vermenigvuldigen met getallen t/m 1000

Algemeen

Leerlingen leren schattend vermenigvuldigen tot en met 1000 door af te ronden op tienvouden of honderdvouden.

Belang

Schattend rekenen is een belangrijk onderdeel van de rekenleerlijn. Schatten doe je regelmatig in het dagelijks leven en heeft verschillende functies: het snel en makkelijk hoofdrekenend uitrekenen van een (lastige) som, een controle voor de precieze uitkomst of het maken van een schatting die past bij de context. Leg de leerlingen deze verschillende functies uit en ga erover met ze in gesprek tijdens de instructieles.

Introductie

Je laat verschillende getallen op het digibord zien die afgerond moeten worden op een honderdvoud. Wanneer het getal naar boven moet worden afgerond, gaan de leerlingen staan. Wanneer het getal naar beneden moet worden afgerond, gaan de leerlingen zitten. Herhaal naar welke cijfer je moet kijken voor het afronden. Vervolgens laat je de twee kinderen zien die een uitspraak doen. Vraag aan de klas welk kind gelijk heeft. Kom samen tot de conclusie dat ze allebei gelijk hebben; het ligt eraan hoe je het bekijkt.

Instructie

Leg uit dat je bij schattend vermenigvuldigen tot en met 100 getallen eerst gaat afronden naar een tienvoud dat dichtbij ligt en dan hiermee de som uitrekent. Vervolgens toon je een voorbeeld waarbij je hebt afgerond naar beneden en naar boven. Laat de verschillende getallen zien die je makkelijk op een tienvoud afrondt en vraag bij enkele getallen om deze af te ronden en hoe leerlingen dat doen. Oefen daarna het schattend vermenigvuldigen door eerst de getallen af te ronden en daarna de som uit te rekenen. Leg daarna uit dat je getallen tot en met 1000 kunt afronden op tienvouden of op honderdvouden. Bespreek samen dat het soms handiger is om af te ronden op tienvouden en soms op honderdvouden afhankelijk van de situatie. Bedenk samen situaties waarin het handiger is om op tienvouden of honderdvouden af te ronden. Bespreek samen of de uitkomsten van de sommen vervolgens meer of minder zijn dan de schatting en laat daarna de leerlingen zelfstandig oefenen met het schattend vermenigvuldigen van getallen tot en met 1000. Laat ze steeds vertellen welke schatsom ze gekozen hebben. Tot slot laat je zien hoe je een verhaalsom kunt oplossen. Je laat de leerlingen daarna zelf verhaalsommen oplossen.

Controleer of de leerlingen schattend kunnen vermenigvuldigen tot en met 1000 met de volgende vragen:
- Waarom is het handig om te kunnen schatten?
- Wat doe je als schattend gaat vermenigvuldigen met de getallen?

Inoefening

Leerlingen oefenen eerst met het vinden van de juiste schatsom, het geven van een goede schatting en het aangeven of de precieze uitkomst meer of minder is dan de schatting.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om schattend te kunnen vermenigvuldigen tot en met 1000, zodat je weet hoeveel iets ongeveer samen is. Controleer of leerlingen kunnen uitleggen wanneer het handig is om te schatten. Als je ongeveer wilt weten hoeveel zaadjes er zijn gepland, is een schatsom een prima uitkomst. Wil je het precies weten voor een bepaalde telling, dan moet je het precies uitrekenen. Daarna laat je een aantal sommen zien waarbij de leerlingen de sommen moeten schatten en nagaan of de precieze uitkomst meer of minder zou zijn. Laat ze beredeneren hoe ze dit weten.

Aandachtspunten

Laat leerlingen die moeite hebben met het schattend vermenigvuldigen eerst oefenen met afronden en met het vermenigvuldigen met een tienvoud en honderdtienvoud. Let erop dat leerlingen die er lang over doen niet de som precies uitrekenen en vervolgens hun antwoord afronden, maar juist de getallen in de som afronden, door steeds te vragen welke schatsom de leerling gebruikt.