Schattend optellen t/m 1.000.000

Algemeen

Leerlingen leren schattend optellen tot en met 1 000 000 door af te ronden op tienduizendvouden en honderdduizendvouden.

Belang

Schattend rekenen is een belangrijk onderdeel van de rekenleerlijn. Schatten doe je regelmatig in het dagelijks leven en heeft verschillende functies: het snel en makkelijk hoofdrekenend uitrekenen van een (lastige) som, een controle voor de precieze uitkomst of het maken van een schatting die past bij de context. Leg de leerlingen deze verschillende functies uit en ga erover met ze in gesprek tijdens de instructieles.

Introductie

Op het bord staat een getallenlijn met honderdduizendvouden. Plaats het getal op de getallenlijn en kom samen tot de conclusie bij welk honderdduizendvoud het het dichtstbij ligt. Dan staan er zes getallen met daaronder twee ronde getallen. Vraag de leerlingen bij elk getal op welk van de twee getallen je afrondt. Laat ze verwoorden hoe ze dit doen en naar welk cijfer ze kijken bij het afronden.

Instructie

Leg uit dat je bij schattend optellen getallen eerst gaat afronden naar een rond getal en dan hiermee de som uitrekent. De som 201 781 + 489 393 kun je uitrekenen met de schatsom 200 000 + 500 000. Laat de verschillende getallen zien die je makkelijk op een tienduizendvoud en honderdduizendvoud afrondt en vraag bij enkele getallen om deze af te ronden en hoe leerlingen dat doen. Bespreek vervolgens de stellingen over het afronden op tienduizendvouden en honderdduizendvouden. Bespreek met de leerlingen dat er meerdere mogelijkheden zijn om een schatting te maken. Breng het gesprek op gang met de leerlingen over wanneer het handiger kan zijn om af te ronden op tienduizendvouden of op honderdduizendvouden. Leg uit dat het met de context te maken heeft. Hoe precies moet je schatting zijn? Waarvoor maak je de schatting? Oefen dit daarna in sommen door bij de getallen uit de som de juiste afgeronde getallen te zoeken. Oefen daarna het schattend optellen door bij drie sommen de beste schatsom erbij te zoeken. Oefen vervolgens met verschillende sommen of de precieze uitkomst meer of minder zou zijn dan de schatting. Ten slotte oefen je voorbeelden waarbij geschat wordt in een realistische context.

Om te controleren of leerlingen schattend kunnen optellen tot en met 1 000 000, kun je de volgende vragen stellen:
- Waarom is het handig om te kunnen schatten?
- Wanneer is het handig om te schatten en wanneer juist niet?

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het afronden van getallen door te bepalen welke optelsom met afgeronde getallen bij de som hoort. Vervolgens oefenen ze met het schattend optellen door een optelsom af te ronden en uit te rekenen. Tot slot bepalen ze welke optelsom bij de verhaalsom hoort en rekenen ze deze som uit.

Afsluiting

Bespreek met de leerlingen waarom het handig kan zijn om te kunnen schatten. Het is handig als je ongeveer wilt weten hoeveel je bij elkaar hebt. Daarnaast kun je het gebruiken bij sommen die je precies moet uitrekenen, omdat je al weet hoeveel het ongeveer moet zijn. Als je er dichtbij zit, is de kans groter dat het antwoord goed is. Oefen vervolgens nog eens het schattend optellen door de juiste schatsom en het antwoord naar de sommen te slepen.

Aandachtspunten

Laat leerlingen die moeite hebben met het schattend optellen eerst oefenen met afronden. Let erop dat leerlingen die er lang over doen niet de som precies uitrekenen en het antwoord afronden, maar juist de getallen in de som afrondt, door steeds te vragen welke schatsom de leerling gebruikt. Oefen met de leerlingen het logisch afronden. Het getal 278 928 rond je het nauwkeurigst af op 279 000 of 280 000, maar als je snel wilt rekenen rond je deze op 300 000 af.