Schattend optellen t/m 10.000

Algemeen

Leerlingen leren schattend optellen tot en met 10 000 door af te ronden op honderdvouden en duizendvouden.

Belang

Schattend rekenen is een belangrijk onderdeel van de rekenleerlijn. Schatten doe je regelmatig in het dagelijks leven en heeft verschillende functies: het snel en makkelijk hoofdrekenend uitrekenen van een (lastige) som, een controle voor de precieze uitkomst of het maken van een schatting die past bij de context. Leg de leerlingen deze verschillende functies uit en ga erover met ze in gesprek tijdens de instructieles.

Introductie

Oefen het afronden door te vragen bij welk duizendvoud de getallen het dichtstbij liggen met behulp van een getallenlijn. Kijk daarna naar de verschillende voorwerpen en vraag aan de leerlingen wat deze ongeveer en precies kosten in totaal. Bespreek samen met de leerlingen hoe hier wordt afgerond.

Instructie

Leg uit dat je bij schattend optellen getallen eerst gaat afronden naar een rond getal en dan hiermee de som uitrekent. De som 3998 + 1981 kun je bijvoorbeeld uitrekenen met de schatsom 4000 + 2000. Leg daarna met een ander voorbeeld uit dat je getallen soms af kunt ronden op een honderdvoud of op een duizendvoud. Bespreek vervolgens de stellingen over het afronden op duizendvouden en honderdvouden. Bespreek met de leerlingen dat bij schatten meerdere antwoordmogelijkheden goed zijn. Er zijn verschillen in de schatting: het kan bijvoorbeeld handiger zijn om af te ronden op honderdvouden wanneer je dicht bij de precieze uitkomst wilt blijven. Oefen dit daarna in sommen door bij de getallen uit de som de juiste afgeronde getallen te zoeken. Oefen daarna het schattend optellen door bij drie sommen de beste schatsom erbij te zoeken. Oefen daarna nog samen met de leerlingen het schattend optellen door de getallen samen af te ronden, de schatsom te noteren en de som uit te rekenen. Oefen vervolgens met het schatten of de uitkomst meer of minder is dan een bepaald getal. Laat ze beredeneren hoe ze dit weten. Ten slotte oefen je een met voorbeelden waarbij geschat wordt in een realistische context.

Om te controleren of leerlingen schattend kunnen optellen tot en met 10 000, kun je de volgende vragen stellen:
- Waarom is het handig om te kunnen schatten?
- Als je de getallen zo groot mogelijk afrond, zit je dan dichter bij de precieze uitkomst of er verder van af?

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het afronden van getallen door te bepalen welke optelsom met afgeronde getallen bij de som hoort. Vervolgens oefenen ze met het schattend optellen door een optelsom af te ronden en uit te rekenen. Tot slot bepalen ze welke optelsom bij de verhaalsom hoort en rekenen ze deze som uit.

Afsluiting

Bespreek met de leerlingen waarom het handig kan zijn om te kunnen schatten. Het is handig als je ongeveer wilt weten hoeveel je bij elkaar hebt. Daarnaast kun je het gebruiken bij sommen die je precies moet uitrekenen, omdat je al weet hoeveel het ongeveer moet zijn. Als je er dichtbij zit, is de kans groter dat het antwoord goed is. Vervolgens staan er op het bord drie getallen. De leerlingen bepalen welke getallen er bij horen als je dit afrondt op een tienvoud, honderdvoud en duizendvoud. Je kunt deze getallen naar de goede plek slepen. Bespreek hoe je een getal handig kunt afronden en naar welk cijfer je dan kijkt. Oefen daarna nog het schattend optellen door de juiste schatsom en het antwoord naar de sommen te slepen. Als laatste schat je van verschillende getallen hoeveel het samen is en hoeveel het verschil is. Bespreek de verschillende schattingen die er gemaakt zijn.

Aandachtspunten

Wanneer leerlingen moeite hebben met dit doel, kun je ze eerst laten oefenen met het afronden van getallen. Hierbij kun je met behulp van een getallenlijn laten zien of je een getal naar boven of naar beneden afrondt. Daarna laat je ze pas de afgeronde getallen optellen. Oefen met de leerlingen het logisch afronden. Het getal 2896 rond je het nauwkeurigst af op 2900, maar als je snel en makkelijk wilt rekenen rond je deze op 3000 af.