Schattend aftrekken t/m 1000

Algemeen

De leerlingen kunnen schattend aftrekken t/m 1000 door getallen af te ronden op tienvouden of honderdvouden.

Belang

Schattend rekenen is een belangrijk onderdeel van de rekenleerlijn. Schatten doe je regelmatig in het dagelijks leven en heeft verschillende functies: het snel en makkelijk hoofdrekenend uitrekenen van een (lastige) som, een controle voor de precieze uitkomst of het maken van een schatting die past bij de context. Leg de leerlingen deze verschillende functies uit en ga erover met ze in gesprek tijdens de instructieles.

Introductie

Oefen met het afronden door eerst te kijken naar de getallenlijnen en te kijken bij welke honderdvoud de getallen het dichtstbij liggen. Vervolgens laat je de leerlingen de getallen slepen naar het honderdvoud waar het op afgerond wordt. Bespreek samen met de leerlingen hoe ze dit doen en naar welk cijfer ze moeten kijken (tientallen).

Instructie

Bespreek samen met de leerlingen in welke situaties het handig zou zijn om af te ronden. Kunnen de leerlingen ook situaties bedenken waarin het niet handig is om af te ronden? Leg uit dat je bij schattend aftrekken getallen eerst gaat afronden naar een rond getal en dan hiermee de som uitrekent. De som 489 - 198 kun je uitrekenen met de schatsom 500 - 200. Leg daarna met een ander voorbeeld uit dat je getallen kunt afronden op tienvoud en op een honderdvoud. Vertel dat er bij schatten meerdere mogelijkheden zijn die goed zijn. Het hangt van de context af of je een precieze of een grove schatting kunt maken. Oefen daarna dit in sommen door bij de getallen uit de som de juiste getallen te zoeken. Oefen daarna het schattend aftrekken met tienvouden door samen met de leerlingen de getallen af te ronden en met de schatsom de som uit te rekenen. Daarna leg je uit dat je ook schatsommen hebt waarbij je meerdere getallen aftrekt en al deze getallen ook afrondt. Leg uit dat je deze getallen ook eerst op kunt tellen en ze in één keer eraf kan halen. Vervolgens oefen je twee voorbeelden waarbij geschat wordt in een realistische context. Reken de som ook precies uit, zodat je het verschil kunt bepalen tussen de schatting en de precieze uitkomst.

Controleer of de leerlingen schattend kunnen aftrekken tot en met 1000 door de volgende vragen te stellen:
- Waarom is het handig om af getallen af te ronden en vervolgens de sommen uit te rekenen?
- Hoe rond je een getal af? Zoals 189 of 773?

Inoefening

Eerst ga je samen met de leerlingen de juiste schatsom kiezen. Daarna maak je een kale schatsom en vervolgens doe je dit in verhaalvorm.

Afsluiting

Bespreek nogmaals met de leerlingen dat het handig is om schattend te kunnen aftrekken, zodat je snel weet hoeveel er ongeveer overblijft. Bespreek verschillende situaties. Is het juist wel of juist niet handig om af te ronden. Bij het geven van medicijnen is schatten niet handig, bij het aantal kilometers rijden misschien wel. Ga hierover in gesprek met de leerlingen en laat ze beredeneren waarom wel of niet. Als afsluiting laat je de leerlingen een uitdaging maken voor elkaar. Eerst schrijven zij drie aftreksommen tot en met 1000 op, daarachter schrijven zij door elkaar de sommen die afgerond zijn en daarachter komen de antwoorden ook weer door elkaar te staan. Vervolgens ruilen de leerlingen hun schriften om met een maatje en gaan zij de sommen en correcte antwoorden met elkaar verbinden.

Aandachtspunten

Laat leerlingen die moeite hebben met het schattend aftrekken eerst oefenen met afronden en met het aftrekken met honderdvouden. Let erop dat leerlingen die er lang over doen niet de som precies uitrekenen en het antwoord af ronden, maar juist de getallen in de som afrondt, door steeds te vragen welke schatsom de leerling gebruikt.