Overige woorden met stomme e klank

Algemeen

Leerlingen leren woorden met een stomme e klank in het midden van het woord, zoals pedaal, leugenaar, spannend en vreselijk te herkennen en juist te spellen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om woorden met stomme e op de juiste wijze te kunnen spellen. Bijvoorbeeld als je een toverspreuk wilt opschrijven.

Introductie

Luister met de leerlingen naar de woorden. Bespreek welke klank je in ieder woord hoort. In ieder woord hoor je de klank /u/.

Instructie

Leg uit wat je hoort bij het in klankgroepen hakken van woorden zoals 'pedaal'. Je hoort /u/, maar je schrijft ~e. Doordat de klemtoon niet op het woorddeel ~e valt, hoor je /u/. De leerlingen oefenen het plaatsen van de klemtoon, zet een streep onder het woorddeel waar de klemtoon op valt. Bespreek de stappen voor het spellen. Vervolgens doe je de stappen voor met het woord 'plezier'. Op de lijntjes kun je het woord schrijven. Laat bij het woord 'ongeveer' de leerling zelf het woord in stukken hakken en het woord opschrijven. Je kunt zelf eventueel meeschrijven in het schrijfvlak. Ten slotte doorlopen de leerlingen de stappen voor het woord 'jezelf’.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen aan welke klank in het woord zit. Vervolgens geven de leerlingen de juiste letter bij de klank aan. Daarna moeten de leerlingen het woord afmaken en opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingscategorie goed begrijpen en je vraagt naar de spellingsregel die bij deze woorden hoort. Je laat de leerlingen verwoorden welke stappen ze moeten nemen om de woorden op de juiste wijze te kunnen spellen. Ten slotte geef je de dictees.

Dictee van de categorie:
1. Er staat een tovenaar op het podium. Schrijf op: tovenaar
2. Zij doet enkele trucjes. Schrijf op: enkele
3. Plotseling tovert ze een konijn uit de hoed. Schrijf op: plotseling
4. Schrijf de zin op: Een jongeman heeft plezier.

Gemengd dictee:
1. De tovenaar heeft wat hulp nodig. Schrijf op: hulp
2. Ze wil een dwerg laten verdwijnen. Schrijf op: dwerg
3. De tovenaar gaat door haar hurken. Schrijf op: hurken
4. Schrijf de zin op: Welke spreuk moet ze noemen?

Aandachtspunten

De overige woorden met stomme e kunnen verkeerd worden gespeld. Het gevaar bestaat dat leerlingen 'u' schrijven in plaats van 'e'. Laat leerlingen die moeite hebben met deze woorden de regel zelf verwoorden en hang de wandkaart op in de klas. Het aangeven van de klemtoon voordat het woord wordt opgeschreven, kan de leerling helpen.