Optellen tot 10

Algemeen

Leerlingen leren optellen tot 10. Ze weten welke twee getallen samen 10 vormen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het handig is als je kunt optellen, omdat je zo weet hoeveel je van iets hebt. Als je bijvoorbeeld een ijsje gaat eten met 3 bolletjes en je vader neemt een ijsje met 7 bolletjes. Dan weet je dat jullie samen 10 bolletjes ijs gaan eten.

Introductie

Laat de leerlingen in tweetallen potloden splitsen. De ene leerling legt een aantal potloden neer en de ander vult aan totdat ze samen 10 potloden hebben. Daarna wisselen ze van beurt en mag de ander als eerst een aantal potloden neerleggen. Bespreek daarna de splitsingen van het getal 10 op het bord. De ene splitsing is te zien met rode en witte kralen, de lammetjes moeten ze zelf tellen en bij de laatste is de splitsing niet meer zichtbaar.

Instructie

Bespreek met de leerlingen dat er verschillende sommen zijn die als uitkomst 10 hebben en laat dat op het digibord zien met een bloem met 10 blaadjes. De bloem heeft steeds een andere verdeling. Eerst laat je een bloem zien met 10 blaadjes met dezelfde kleur. Daarna is er een bloem met 1 groen blaadje en met 9 paarse blaadjes etc. Laat alle verdelingen van de blaadjes zien en bespreek bij elke verdeling van blaadjes de bijbehorende som. De bloem heeft altijd 10 blaadjes dus de uitkomst van de som is steeds 10.
Vervolgens laat je de eekhoorns met een aantal eikels zien. Geef aan dat je de eikels bij elkaar op kunt tellen door eerst het ene groepje te tellen en dan het andere groepje erbij op te tellen. Tel de eikels hardop. Je telt hierbij niet los het tweede groepje, maar telt door vanaf de 4. Oefen daarna met twee voorbeelden of de leerlingen met kuikentjes en bloemetjes ook bij deze sommen op het antwoord 10 komen door te tellen.
Leg daarna uit dat deze sommen ook kunnen voorkomen, zonder dat je de voorwerpen kunt zien en tellen. Je ziet dan alleen de getallen. Je telt dan het tweede getal bij het eerste getal op. De leerlingen kunnen hierbij eventueel blokjes gebruiken en evenveel blokjes als de getallen neer te leggen en deze samen nemen. Bespreek klassikaal twee sommen waarbij ze alleen de getallen zien en het antwoord weer steeds 10 is.
Vervolgens laat je weer de eekhoorns met een aantal eikels zien. Maar dit keer moeten ze ze niet bij elkaar optellen, maar weten ze hoeveel eikels ze samen hebben en hoeveel één eekhoorn heeft. Leg uit dat je kan uitrekenen hoeveel eikels de tweede eekhoorn heeft door door te tellen tot 10 vanaf het eerste getal en te tellen hoeveel je erbij doet. Oefen dit vervolgens met lammetjes en schaapjes en laat ze hierbij doortellen en los tellen en het getal in de som opschrijven. Leg daarna uit dat deze sommen ook kunnen voorkomen, zonder dat je de voorwerpen kunt zien en tellen. Je ziet dan alleen het eerste getal en vanaf daar verder tot 10. Je telt hoeveel je erbij doet. Bespreek klassikaal ook twee sommen waarbij ze alleen de getallen zien en ze een getal moeten aanvullen om samen 10 te krijgen.

Controleer of de leerlingen kunnen optellen tot 10 met de volgende vragen:
- Hoe tel je twee getallen bij elkaar op?
- Wat doe je als je wilt weten welk getal ontbreekt bij de volgende som: 4 + ... = 10?

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het optellen waarbij er een ondersteunende afbeelding in beeld is. Vervolgens moeten ze uitrekenen welke getallen samen 10 zijn.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om te kunnen optellen tot 10, omdat je zo sommetjes kunt maken en je weet hoeveel je van iets hebt. Laat de leerlingen in tweetallen memory spelen. Om de beurt draaien ze twee getalkaartjes om. Als de kaartjes samen 10 zijn, mogen ze nog een keer.

Aandachtspunten

Leerlingen die moeite hebben met het optellen, kunnen gebruikmaken van MAB-materiaal. Laat hen eerst het ene groepje blokjes tellen en daarna het andere groepje verder tellen.

Instructiemateriaal

Getalkaartjes tot en met 10.