Optellen t/m 20 via dubbel- en bijna dubbelsommen

Algemeen

Leerlingen leren dubbelsommen en bijna dubbelsommen tot en met twintig optellen.

Belang

Als je dubbelsommen kunt uitrekenen, kun je bijna dubbelsommen ook handig uitrekenen. Hierdoor kun je sneller leren rekenen.

Introductie

Op het digibord staan een aantal dubbelsommen. Daarnaast staan de antwoorden door elkaar. De leerlingen bepalen welk antwoord bij de som hoort en slepen dit antwoord naar de goede som.

Instructie

Je legt uit dat een som met twee bijna dezelfde getallen handig kan worden uitgerekend met behulp van een som met twee dezelfde getallen. De afbeelding met de witte kralen en een rode kraal op het digibord laat dit duidelijk zien. Je legt uit dat wanneer je weet wat de uitkomst van een dubbelsom is, je vanuit daar handig kunt bepalen wat de uitkomsten van de sommen met één minder en één meer zijn. Als het getal na het plusteken één minder is dan de dubbelsom, is het antwoord ook één minder. Als het getal na het plusteken één meer is dan de dubbelsom, is het antwoord ook één meer. Je vult samen met de leerlingen de antwoorden van de sommen in, waarbij met pijlen wordt aangegeven dat er één af gaat of één bij komt. In de laatste sommen zijn een aantal getallen weggelaten. De leerlingen bepalen welke getallen dit zijn. Door te gummen, kun je de antwoorden zien.

Om te controleren of leerlingen dubbelsommen en bijna dubbelsommen kunnen uitrekenen, kun je de volgende vragen stellen:
- Wat doe je als je in de som één minder hebt?
- Wat doe je als je in de som één meer hebt?

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het uitrekenen van een bijna dubbelsom, waarbij ze alleen met één meer hoeven te rekenen. Daarna oefenen ze met het uitrekenen van een bijna dubbelsom, waarbij ze met één meer en met één minder moeten rekenen.

Afsluiting

Je herhaalt het doel en bespreekt waarom het handig is om twee bijna dezelfde getallen te kunnen optellen. Vervolgens geef je alle leerlingen een getalkaartje met het een getal van één tot en met tien. De leerlingen lopen rond en zoeken een klasgenoot met hetzelfde getal. Wanneer ze iemand hebben gevonden met hetzelfde getal, tellen ze de getallen bij elkaar op. Ook bepalen ze welke bijna dubbelsom ervoor en erna komen en rekenen ze deze sommen uit. Daarna geef je ze een nieuw getalkaartje en gaan ze weer op zoek naar een klasgenoot met dat getal.

Aandachtspunten

Wanneer leerlingen moeite hebben met dit doel, kun je ze blokjes of fiches geven, waarmee ze de sommen kunnen uitrekenen. Leerlingen moeten de dubbelsommen wel goed beheersen voordat ze deze sommen snel kunnen beantwoorden.

Instructiemateriaal

Getalkaartjes tot tien, blokjes of fiches.