Optellen en aftrekken met kommagetallen in context

Algemeen

De leerlingen leren optellen en aftrekken met kommagetallen in context, oftewel bij verhaalsommen.

Belang

Het is belangrijk dat de leerlingen kunnen optellen en aftellen bij een verhaal met kommagetallen, omdat ze dan echt een verhaal leren begrijpen.

Introductie

Je oefent optel- en aftreksommen met kommagetallen. Je laat de leerlingen de vier sommen zonder context beantwoorden en geeft hierbij de antwoorden door de gumvakken weg te gummen.

Instructie

Doorloop samen met de leerlingen het stappenplan voor verhaalsommen waarin ze leren de som uit een verhaal te halen. In de eerste stap kijken leerlingen naar de bewerking en vraag je ze wat voor soort som het is. Hoe herken je dat er iets bij komt? Hoe herken je dat er iets af gaat? In de tweede stap kijken leerlingen naar welke getallen ze nodig hebben voor de som. In de derde stap zeggen leerlingen de som en in de vierde stap rekenen ze de som uit. Bespreek eerst elke stap apart met het voorbeeld ernaast. Oefen daarna het stappenplan nog eens samen met de leerlingen met twee voorbeelden en laat de leerlingen daarna nog een verhaalsom oefenen waarbij het stappenplan niet meer zichtbaar is. Laat de leerlingen verwoorden wat ze doen om tot het antwoord te komen.

Om te controleren of de leerlingen kunnen optellen en aftrekken met verhaalsommen t/m 1 000 000 000 stel je de volgende vragen:
- Hoe weet je dat je bij een verhaal moet optellen?
- Hoe weet je dat je bij een verhaal moet aftrekken?
- Waarom is het handig om de som op te schrijven bij verhaaltjessommen?

Inoefening

Eerst reken je samen met de klas een aftreksom met kommagetallen uit in een verhaaltje. Daarna doe je samen een optelsom met kommagetallen zonder visuele ondersteuning. Vervolgens doe je met de klas een verhaalsom waarbij de leerlingen optellen en aftrekken door elkaar moeten gebruiken.

Afsluiting

Controleer of de leerlingen verhaalsommen uit kunnen rekenen door hen vragen te stellen over hoe zij verhaalsommen aanpakken. Als afsluiting laat je iedere leerling voor zichzelf een getal opschrijven. Daarna mogen zij een maatje gaan zoeken. De leerlingen plaatsen bij elkaars getallen een komma, maken met de nieuwe kommagetallen een optelsom en ze bedenken samen een verhaaltje die bij de som past. Daarna doe je met de klas hetzelfde om aftreksommen met kommagetallen te maken.

Aandachtspunten

Als leerlingen nog moeite hebben met het zelfstandig maken van verhaalsommen met kommagetallen dan kun je met hen samen nog een aantal sommen oefenen. Je doet dit door met kleinere sommen te beginnen, zoals: in de supermarkt koop je 1,12 kg bananen en 0,45 kg appels. Hoeveel kg aan fruit koop je in totaal? Doorloop de stappen van het stappenplan bij het maken van de sommen. Om het moeilijker te maken kun je de optel- en aftreksommen groter maken, je kunt sommen maken waarbij de leerlingen meerdere getallen bij elkaar op moeten tellen en van elkaar af moeten trekken en je kunt sommen bespreken waarbij optellen en aftrekken in een som door elkaar gebruikt moet worden.