Meervouden met ~a of ~i

Algemeen

Leerlingen leren meervouden met ~a of ~i op de juiste wijze te spellen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om meervouden zoals 'data' op de juiste wijze te kunnen spellen. Bijvoorbeeld als je opschrijft wat voor beroep je ouders hebben.

Introductie

Je herhaalt de categorieën met woorden waar je ~c~ schrijft, maar /k/ of /s/ hoort. Je trekt een lijn tussen het woord en de juiste categorie. De woorden 'circus' en 'concert' horen bij beide categorieën. Je geeft aan dat de leerlingen deze categorieën nodig hebben voor de woorden die ze vandaag gaan leren.

Instructie

De leerlingen luisteren naar de woorden 'datum' en 'data' en 'technicus' en 'technici'. Je vraagt de leerlingen wat je hoort aan het einde van het enkelvoud en aan het einde van het meervoud van deze woorden. Daarna vraag je aan de leerlingen wat je ziet aan het einde van deze woorden. Je vraagt wat er is veranderd aan het woord wanneer je van enkelvoud naar meervoud gaat. Je legt de regel uit die bij de categorie hoort. Het meervoud van ~um schrijf je met ~a. Het meervoud van persoonsaanduidingen op ~icus schrijf je met ~ici. Je legt uit dat een persoonsaanduiding informatie over een persoon geeft, het gaat bijvoorbeeld om iemands beroep. Vervolgens leg je uit wat er verandert in de uitspraak van de woorden. Daarna passen de leerlingen de regel toe door stap voor stap het woord te spellen. Eerst doe je dit voor bij de woorden 'podia' en 'technici'. Daarna controleer je of de leerlingen de stappen zelf kunnen uitvoeren bij de woorden 'musea' en 'historici'. Vervolgens schrijven de leerlingen de woorden helemaal zelf op. Je klikt op 'werpen' onder de dobbelstenen. De leerlingen noemen eerst het woord in meervoud en schrijven vervolgens het meervoud op. Je kunt zelf meeschrijven op de schrijflijntjes, zo kunnen de leerlingen het woord controleren.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen aan hoe het woord eindigt. Vervolgens schrijven de leerlingen het meervoud over. Daarna moeten de leerlingen het meervoud opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingsregel goed begrijpen. Ten slotte geef je de dictees.

Dictee van de categorie:
1. De chemici doen onderzoek. Schrijf op: chemici
2. Het onderzoek verloopt in verschillende stadia. Schrijf op: stadia
3. Tijdens practica dragen onderzoekers een bril. Schrijf op: practica
4. Schrijf de zin op: Het practicum voldoet aan strenge criteria.

Gemengd dictee:
1. De academici werken bij de universiteit. Schrijf op: academici
2. Ze schrijven verschillende artikelen. Schrijf op: artikelen
3. De artikelen worden op verschillende data gepubliceerd. Schrijf op: data
4. Schrijf de zin op: De onderzoekers zijn echt geen luiwammesen.

Aandachtspunten

- De kans bestaat dat leerlingen onterecht een ~k~ of ~s~ schrijven in plaats van een ~c~. Je kunt ter herhaling de instructielessen geven die gaan over deze doelen.
- In deze les ligt de focus op meervouden die eindigen op ~a of ~i. Sommige woorden hebben twee meervoudsvormen (podium - podia, podiums). Wanneer dit het geval is, worden beide vormen goedgekeurd.