Hoofdrekenend optellen en aftrekken t/m 10.000

Algemeen

Leerlingen leren hoofdrekenend optellen en aftrekken tot en met 10 000.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is dat je kunt hoofdrekenen tot en met 10 000, zodat je sommen kunt uitrekenen zonder rekenmachine. Dit is bijvoorbeeld handig als je producten gaat kopen en weet hoeveel je moet gaan betalen. Of als je een filmpje online hebt gezet en wilt weten hoe vaak het bekeken is.

Introductie

Laat de plussommen zien. De leerlingen rekenen de eerste som uit en rekenen door met dit antwoord. Sleep de vlakken weg om te laten zien wat het juiste antwoord is. Ditzelfde doe je vervolgens met de minsommen.

Instructie

Geef aan dat je bij hoofdrekenen de som uit je hoofd uitrekent zonder kladblaadje te gebruiken. Kijk eerst goed naar de waarde van de getallen. In het voorbeeld is de 7 een duizendtal, de 5 een honderdtal, de 6 een tiental en de 4 een eenheid. Tel de duizendtallen, honderdtallen, tientallen en eenheden bij elkaar op. Laat een andere som zien, waarbij er verschillende manieren zijn om de som op te lossen. Zo kun je eerst het duizendtal erbij tellen en dan de tientallen. Je kunt ook alles los van elkaar optellen: dus je telt de duizendtallen bij elkaar op en dan de tientallen. Vervolgens tel je alles bij elkaar op. In sommige gevallen is het handig om een getal af te ronden naar een rond getal. Let wel goed op wat je er te veel of te weinig af hebt gehaald. Dit moet je nog aanpassen aan je antwoord. Laat een aantal sommen zien die de leerlingen moeten uitrekenen.
Minsommen kun je op dezelfde manier oplossen als plussommen. Kijk goed naar de waarde van de getallen. Haal de duizendtallen, honderdtallen, tientallen en eenheden van elkaar af. Je kunt ook eerst de duizendtallen van elkaar aftrekken en dan de honderdtallen. Of reken uit hoeveel je het getal moet aanvullen (vul 2500 aan tot 7500). Laat de leerlingen een aantal sommen uitrekenen. Leg vervolgens uit hoe je een som in verhaalvorm kunt uitrekenen. Ook hiermee oefenen de leerlingen.

Controleer of de leerlingen kunnen hoofdrekenen tot en met 10 000 met de volgende vragen:
- Waarom is het handig om te kunnen hoofdrekenen tot en met 10 000?
- Op welke manier reken jij de som 7000 - 4800 uit?

Inoefening

Leerlingen oefenen eerst met het optellen en aftrekken tot en met 10 000. Daarna moeten ze een som in verhaalvorm oplossen.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om te kunnen hoofdrekenen, omdat je zo weet wat het antwoord van een som is zonder rekenmachine of kladblaadje te gebruiken. Controleer of de leerlingen weten dat je verschillende sommen op verschillende manieren kunt uitrekenen. Daarna laat je een antwoord zien. De leerlingen moeten in tweetallen om de beurt een plussom en een minsom bedenken bij het antwoord. Herhaal dit met de overige antwoorden op het digibord. Daarna deel je kaarten uit waar een som op staat. De leerlingen lopen door de klas. Zodra je 'stop' zegt, lopen ze naar de klasgenoot die dichtbij staat en rekenen ze elkaars sommen uit. Ze leggen aan elkaar uit hoe ze de som hebben uitgerekend.

Aandachtspunten

Wanneer leerlingen moeite hebben met het hoofdrekenen, kunnen ze eerst oefenen met het oplossen van de sommen met behulp van een kladblaadje. Laat ze oefenen met de verschillende manieren om een som op te lossen. Vervolgens laat je een som zien en vraag je hoe de leerling dit zou uitrekenen. De leerling probeert dit zonder kladblaadje uit te rekenen.

Instructiemateriaal

Voor de afsluiting maak je kaarten met een plus- of minsom tot 10 000 erop.