Gebiedende wijs

Algemeen

Leerlingen leren de gebiedende wijs juist te spellen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om de gebiedende wijs juist te kunnen spellen. Bijvoorbeeld als je de commando's voor je hond op wilt schrijven.

Introductie

Je herhaalt de regel die bij het schrijven van de ik-vorm hoort: schrijf op wat je hoort en pas de juiste spellingsregel toe. Vervolgens passen de leerlingen de regel toe op de woorden liggen, maken en groeien. Bij de woorden liggen en maken verwijs je naar de categorieën bot - botten en boot - boten. Bij deze woorden gaat het om de verenkeling van de medeklinker ~g~ en verdubbeling van de klinker ~aa~.

Instructie

Je legt de regels uit die bij deze categorie horen. De gebiedende wijs geeft een opdracht aan, dit kan gaan om een bevel of advies. De zin heeft geen onderwerp. Je verwijst naar de wandkaart en laat zien dat de gebiedende wijs vaak wordt geschreven als de ik-vorm. Meestal staat de gebiedende wijs aan het begin van de zin, herinner de leerlingen aan het schrijven van een hoofdletter. Als de leerlingen twijfelen of de ik-vorm op een ~d of ~t eindigt, kunnen ze het woord langer maken. Zo hoor je of de ik-vorm op ~d of ~t eindigt. Daarna controleer je of de leerlingen de gebiedende wijs kunnen herkennen. De soldaat geeft een bevel, deze zin staat in de gebiedende wijs. Je laat zien dat in deze zin geen onderwerp in de zin staat. Je vraagt aan de leerlingen of zij het onderwerp kunnen vinden in de zin: "Wil je even blijven staan?" Vervolgens doe je de stappen voor met de woorden 'gillen' en 'bevrijden'. Daarna doorlopen de leerlingen de stappen bij de woorden 'schrijven' en 'begroeten'. Ten slotte vervoegen de leerlingen zelf de woorden.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen gebiedende wijs aan. Vervolgens schrijven de leerlingen een eenvoudig woord in de gebiedende wijs op. Daarna moeten de leerlingen het woord uit de zin opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingsregel goed begrijpen. Ten slotte geef je de dictees. Bij de woorden die eindigen op ~d of ~t moeten de leerlingen de juiste uitgang invullen.

Dictee van de categorie:
1. Zwem naar de overkant. (zwemmen)
2. Antwoord meteen. (antwoorden)
3. Geef eens aan mij. (geven)
4. Wees beleefd tegen haar. (zijn)

Gemengd dictee:
1. Ik schrijf oma een kaartje. (schrijven, tt)
2. Oma wordt altijd blij van een kaartje. (worden, tt)
3. "Vermijd spelfouten!", zegt mama. (vermijden, tt)
4. Mama spelt de lastige woorden. (spellen, tt)

Aandachtspunten

De kans bestaat dat de leerlingen onterecht een t, d of dt schrijven. Laat leerlingen die dit lastig vinden eerst de gebiedende wijs herkennen.