Cijferend optellen t/m 1000 met kommagetallen

Algemeen

De leerlingen kunnen kommagetallen boven de 100 cijferend optellen, met en zonder overschrijding.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat je kommagetallen handig bij elkaar op kunt tellen door te cijferen, omdat je dan snel kunt uitrekenen hoeveel het samen is. Bijvoorbeeld als je wilt weten hoeveel de boodschappen in totaal kosten.

Introductie

Op het digibord staan tweekassabonnen met daarop producten. De leerlingen rekenen uit hoeveel het totaalbedrag van elke kassabon is.

Instructie

Als je gaat cijferen met kommagetallen staan er ook cijfers achter de komma. Dit noemen we decimalen. Leg uit wat de cijfers achter de komma betekenen: één cijfer achter de komma noemen we tienden en twee cijfers achter de komma noemen we honderdsten. Bij cijferend optellen zet je de getallen van de som onder elkaar met het grooste getal bovenaan en reken je van rechts naar links. Leg de betekenis van alle letters in het HTEth-schema uit. Leg stap voor stap uit uit hoe je rekent bij cijferend optellen met tienden. Tel eerst de getallen uit de kolom van de tienden bij elkaar en zeg hardop welke tussensom je maakt. Als je bij het optellen van de tussensom over het tiental heen gaat, noteer je de 1 in het onthoudhokje links daarvan. Tel dan de getallen uit de kolom van de eenheden bij elkaar en tel de 1 uit het onthoudhokje ook mee. Tel ook de getallen uit de kolom van de eenheden, tientallen en honderdtallen bij elkaar. Nu heb je de som cijferend uitgerekend. De komma verandert nooit van plek. Leg dit ook stapsgewijs uit voor cijferen met honderdsten, met meerdere getallen en met een ongelijk aantal decimalen. Laat de leerlingen na elke instructie zelf oefenen met cijferen met 1 en 2 decimalen, met drie getallen en een ongelijk aantal decimalen.

Controleer of de leerlingen cijferend kunnen optellen met kommagetallen door de volgende vragen te stellen:
- Wat gebeurt er met de komma?
- Wat betekenen de letters: H T E t h ?
- Waar begin je altijd bij cijferend rekenen?
- Wanneer schrijf je een getal in het onthoudhokje?

Inoefening

Eerst oefenen de leerlingen met het optellen van kommagetallen, waarbij ze één decimaal krijgen. Vervolgens oefenen ze met het optellen van kommagetallen met twee decimalen. In de derde oefening tellen ze drie kommagetallen bij elkaar op.

Afsluiting

Herhaal het doel en bespreek waarom het belangrijk is dat leerlingen dit doel beheersen. Vervolgens laat je de leerlingen in tweetallen zelf sommen maken en uitrekenen door een outfit van drie kledingstukken te kiezen en de bedragen bij elkaar te tellen door te cijferen.

Aandachtspunten

Voor de leerlingen die moeite hebben met cijferen, herhaal je de betekenis van H T E t h en hoe je getallen in een schema plaatst. Markeer eventueel de tussensommen van boven naar beneden zodat het duidelijk zichtbaar wordt wat je bij elkaar telt. Leerlingen die het cijferen al beheersen kunnen de instructie overslaan en mogen de sommen direct cijferend uitrekenen zonder de hulpsommen te noteren.