Aftrekken t/m 20 met overschrijding via rijgen

Algemeen

Leerlingen leren aftrekken tot en met twintig, waarbij ze gebruik maken van de getallenlijn en het tiental overschrijden.

Belang

Het is belangrijk om te kunnen aftrekken, zodat je weet hoeveel je hebt als er iets af gaat.

Introductie

Op het digibord staan een aantal aftreksommen, waarbij het eerste getal steeds tien is. Bij elke som is één getal verstopt onder een verfvlek. De leerlingen rekenen de sommen uit.

Instructie

Je bespreekt eerst hoe je kunt bepalen hoeveel appels er nog in de boom hangen, nadat er vijf uit zijn gevallen. Vervolgens leg je aan de hand van drie stappen uit hoe je kunt aftrekken met de getallenlijn. Eerst met een getallenlijn waarop alle cijfers zichtbaar zijn en daarna een lege getallenlijn. Eerst leg je uit dat leerlingen naar het eerste getal van de som moeten kijken, om te bepalen waar ze op de getallenlijn moeten beginnen. Vervolgens leg je uit dat leerlingen daarna naar het tweede getal van de som moeten kijken, om te bepalen hoeveel sprongen ze moeten maken. Hierbij kunnen ze sprongen maken van steeds één verder. Benadruk dat het ook handig is om eerst naar de 10 te springen en vanuit daar verder. Hierbij is het belangrijk dat de leerlingen goed kunnen splitsen. Nadat de leerlingen deze sprongen hebben gemaakt, kunnen ze zien dat het getal waar ze op zijn uitgekomen het antwoord van de som is. Om te controleren of de leerlingen kunnen aftrekken met de getallenlijn met overschrijding, kun je ze de sommen op het digibord laten maken. Benadruk dat leerlingen deze sprongen op verschillende manieren kunnen maken, zoals steeds één terug of in grotere sprongen en dat het handig is om eerst naar de tien te springen en vanuit daar verder.

Om te controleren of leerlingen kunnen aftrekken tot en met twintig met de getallenlijn met overschrijding, kun je de volgende vragen stellen:
- Naar welk getal moet je kijken om te weten waar je begint op de getallenlijn?
- Naar welk getal moet je kijken om te weten hoeveel sprongen je moet maken?
- Wat is een handige eerste sprong?
- Hoe weet je wat het antwoord is?

Inoefening

Leerlingen oefenen met optellen met de getallenlijn, waarbij ze eerst een opgave krijgen met een getallenlijn met alle cijfers weergegeven. Daarna een opgave waarbij de sprongen al gegeven zijn en tot slot moeten ze zelf de sprongen maken.

Afsluiting

Je herhaalt waarom het belangrijk is dat leerlingen kunnen aftrekken tot en met twintig. Vervolgens staan er op het digibord drie verschillende sommen en drie verschillende getallenlijnen. De leerlingen bepalen welke getallenlijn bij de som hoort. Je kunt vragen hoe de leerlingen aan het antwoord zijn gekomen. Benadruk dat de leerlingen naar het eerste getal van de som moeten kijken, om te bepalen waar ze op de getallenlijn moeten beginnen. Je ze kunt de sommen ook laten uitrekenen.

Aandachtspunten

Wanneer leerlingen moeite hebben met dit doel, is het belangrijk dat ze eerst de telrij tot en met twintig goed beheersen. Daarnaast is het belangrijk dat leerlingen getallen kunnen splitsen, zodat ze makkelijk naar tien kunnen rekenen en vanuit daar verder. Je kunt leerlingen hiermee laten oefenen door ze getalkaartjes met de getallen 1 tot en met 9 te geven, waarbij ze de getallen die samen tien vormen bij elkaar leggen.

Instructiemateriaal

Getalkaartjes