Aftrekken t/m 1000 via compenseren

Algemeen

De leerlingen leren bij aftrekken t/m 1000 handig rekenen door er een hulpsom bij te bedenken. Ze leren wat de compensatiestrategie is door één van de getallen in de som af te ronden op een tien- of een honderdvoud.

Belang

Het is handig om dit te kunnen zodat je aftreksommen t/m 1000 handiger en sneller uit kunt rekenen.

Introductie

Leg uit dat een honderdvoud altijd op een 0 eindigt en dat het een rond getal is. Vraag de leerlingen of ze nog meer honderdvouden weten. Vervolgens oefenen de leerlingen met afronden op een honderdvoud. Op het bord staan een aantal meloenen met willekeurige getallen. Laat de leerlingen benoemen hoe ze de getallen naar boven toe af moeten ronden. 94 wordt 100, 195 wordt 200 en zo verder.

Instructie

Vertel dat je sommen tot 1000 op verschillende manieren handig kunt uitrekenen. Eerst leg je uit hoe je handig kunt rekenen via het honderdvoud. Bij de som 625 - 398 vul je het tweede getal aan tot een honderdvoud. Je rekent de hulpsom uit. Wat je er te veel af hebt gehaald, tel je er weer bij. De uitkomst van de som blijft gelijk. Laat de leerlingen het rijtje sommen maken waarbij ze via het honderdvoud moeten rekenen. Dan leg je uit hoe je handig kunt rekenen via het tienvoud. Bij de som 400 - 39 vul je het tweede getal aan tot een tienvoud. De vervolgstappen zijn hetzelfde als bij rekenen via het honderdvoud. Laat de leerlingen de sommen maken waarbij ze moeten rekenen via het tienvoud. Controleer dan of de leerlingen weten welke hulpsommen er bij de gegeven sommen horen. De antwoorden kunnen worden uitgegumd. Laat met de getallenlijn zien dat je altijd goed moet kijken van welk getal je een honderdvoud moet maken.

Controleer of de leerlingen gebruik kunnen maken van de compensatiestrategie door de volgende vragen te stellen:
- Op welke manieren kun je aftreksommen tot 1000 handig uitrekenen (via het tienvoud en via het honderdvoud)
- Rond de volgende getallen af op een honderdvoud: 399 - 596 - 92 - 798 - 495
- Hoe kun je 327 - 95 handig uitrekenen?
- Wat moet je niet vergeten als je verder rekent met de hulpsom? (wat je er te veel af hebt gehaald, tel je er ook weer bij)

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met de compensatiestrategie door aan te vullen tot een hondervoud of een tienvoud waarbij mogelijke antwoorden worden gegeven. Vervolgens oefenen ze door aan te vullen tot een honderdvoud waarbij geen antwoorden gegeven worden.

Afsluiting

Laat de leerlingen bepalen welke hulpsommen erbij horen door deze naar het blauwe vak te slepen. Vraag ook waarom ze dat denken. Bespreek dan nogmaals wanneer het handig is om een som eerst te vereenvoudigen met een hulpsom. Wijs er ook op dat ze het getal dat ze er te veel afgehaald hebben, er ook weer bij moeten tellen om tot de juiste uitkomst te komen.

Aandachtspunten

Voor de leerlingen die moeite hebben met de compensatiestrategie kun je het aanvullen inzichtelijk maken met MAB-materiaal. Zo kunnen ze goed zien hoe je aanvult tot een tien- of honderdvoud. Voor hen kan het ook handig zijn om de som uit te schrijven zodat je geen stappen overslaat. Leerlingen die meer uitdaging nodig hebben, kunnen deze sommen in hun hoofd uitrekenen. Ze hoeven de sommen niet uit te schrijven als ze de strategie beheersen.

Instructiemateriaal

MAB-materiaal.