Aftrekken t/m 100 zonder tientaloverschrijding via rijgen

Algemeen

Leerlingen leren rijgend aftrekken tot 100 door het tweede getal te verdelen in tientallen en eenheden en deze apart van het eerste getal te halen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat je rijgen kunt gebruiken om sommen die je niet in één keer in je hoofd kunt doen uit te rekenen. Bijvoorbeeld als je wilt weten hoeveel fietsen er nog in de fietsenstalling staan als er eerst 76 staan en er 25 worden weggehaald.

Introductie

De klas is in groepjes ingedeeld. Iedereen binnen het groepje telt om de beurt vanaf het startgetal dat op het digibord staat. Zodra het groepje heeft geteld tot het eindgetal op het digibord, gaat het groepje staan. Het groepje dat als eerste staat heeft gewonnen. Herhaal dit nog een keer, maar gebruik andere start- en eindgetallen. Vervolgens noemt een leerling een getal tussen de 50 en 100. Iedereen in de klas tekent een getallenlijn en springt naar het genoemde getal. Laat verschillende manieren zien hoe er naar het getal gesprongen is en vraag welke manier het handigst is om naar het getal te springen.

Instructie

Leg eerst uit dat je bij rijgen een getal aftrekt door het tweede getal te verdelen in tientallen en eenheden en deze apart van het eerste getal af haalt. Bespreek daarna dat een tiental een groepje van 10 is en dat de eenheden de getallen zijn van 1 tot en met 9. Vervolgens geef je aan dat je een som rijgend kunt oplossen met behulp van de getallenlijn. Het eerste getal van de som staat aan de rechterkant van de getallenlijn. Bespreek dat je met sprongen het tweede getal eraf kunt trekken. Laat dan de getallenlijn zien waarbij er een aantal sprongen zijn gemaakt. Vraag de leerlingen naar welk getal er is gesprongen. Oefen vervolgens samen met de leerlingen nog een som waarbij je de sprongen van tientallen en eenheden maakt. Vervolgens geef je aan dat je ook kunt rijgen zonder getallenlijn door bij een som het tweede getal te verdelen in tientallen en eenheden. Eerst trek je de tientallen van het eerste getal af. Als je dit antwoord hebt uitgerekend trek je de eenheden van het antwoord af. Stel de vraag welke hulpsommen je gebruikt bij de verschillende sommen en laat de leerlingen de sommen rijgend uitrekenen en vraag hoe ze dit hebben gedaan. Gum de vakjes uit om te controleren wat het juiste antwoord is.

Controleer of de leerlingen kunnen aftrekken tot 100 via de rijgstrategie met de volgende vragen/opdracht:
- Hoe reken je een som uit via rijgen?
- Wat is de hulpsom?
- Reken de volgende sommen uit door de rijgen: 73 - 12 = en 48 - 35 =

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het oplossen van een som waarbij ze gebruikmaken van een getallenlijn. Ze moeten het tweede getal er in sprongen van af halen. Vervolgens rekenen ze een som rijgend uit waarbij ze alleen het antwoord hoeven in te vullen en vervolgens moeten ze zowel de hulpsom als het antwoord opschrijven.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om te kunnen aftrekken tot en met 100 waarbij je het tweede getal splitst, omdat je zo op een handige manier sommen kunt uitrekenen. Je laat een leerling naar voren komen en laat hem een som zien. De leerling tekent vervolgens de som op het digibord op een getallenlijn. Nadat de leerling is klaar is met tekenen, moet de klas raden welke som erbij hoort en wat het antwoord van de som is. Daarna laat je een aantal sommen zien. Vraag de klas welke hulpsom in de ballon bij de som onder de hand hoort. Sleep de ballonnen naar de juiste handen. Laat de leerlingen de sommen ook uitrekenen.

Aandachtspunten

Leerlingen die moeite hebben met het aftrekken via de rijgstrategie, kunnen gebruikmaken van een getallenlijn. Laat hen een som uitrekenen waarbij ze het tweede getal in sprongen op de getallenlijn moeten tekenen. Benadruk dat ze eerst een sprong moeten maken met de tienvouden en vervolgens met de eenheden.