Woorden met sch~ I

Algemeen

Leerlingen leren het schrijven van woorden met sch~, zoals schoen, schat, schuur en scherm.

Belang

Het is belangrijk dat leerlingen weten dat als ze /sg/ horen, ze /sch/ schrijven. Dit één klank is waar drie letters voor worden gebruikt.

Introductie

De leerlingen oefenen de auditieve analyse van woorden met twee medeklinkers vooraan. De leerlingen hakken de woorden in klanken en noemen de klanken vooraan in de juiste volgorde.

Instructie

Leg uit wat je hoort bij het in klanken hakken van woorden zoals 'schoen'. Vertel de leerlingen dat wanneer ze een woord hakken en de klank /sg/ horen, ze /sch/ moeten schrijven. Bespreek dat je één klank hoort, maar dat je deze klank met drie letters schrijft. Bespreek de stappen voor het spellen. Vervolgens doe je de stappen voor met het woord 'schaal'. Op de lijntjes kun je het woord schrijven. Laat bij het woord 'scherf' de leerling zelf het woord in stukken hakken en het woord opschrijven. Je kunt zelf eventueel meeschrijven in het schrijfvlak. Ten slotte doorlopen de leerlingen de stappen voor het woord ‘schiet’. Vervolgens worden nog drie woorden gegeven (schil, scherm en schat) om het spellen van deze categorie te oefenen.

Inoefening

Als eerste wijzen de leerlingen het woord aan met dezelfde klank. Daarna schrijven ze het woord op dat ze zien. Vervolgens vullen ze het ontbrekende woord in in een zin.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingsregel hebben begrepen door dictees af te nemen. De les bevat twee dictees. In het eerste dictee komen de woorden van de categorie aan bod. Het gemengde dictee bevat ook woorden uit voorgaande categorieën. Benadruk dat de stappen van het spellen belangrijk zijn om een woord op de juiste wijze te kunnen spellen. Controleer of de leerlingen nu weten hoe ze woorden met sch~ schrijven. Laat de leerlingen formuleren welke stappen er nodig zijn om de woorden goed te kunnen schrijven.

Dictee:
1. De schoonmaakster draagt een schort. Schrijf op: schort
2. Ze pakt een emmer uit de schuur. Schrijf op: schuur
3. Ze gebruikt een beetje schuim. Schrijf op: schuim
4. Schrijf de zin op: Het is schoon.

Gemengd dictee:
1. Het wordt straks winter. Schrijf op: straks
2. Dan schaats ik op het ijs. Schrijf op: schaats
3. Maar eigenlijk durf ik niet zo goed. Schrijf op: durf
4. Schrijf de zin op: Ik ben dan niet kalm.

Ter afsluiting doe je een 'schoenenspel' met de leerlingen. Iedereen gaat op de stoel staan. Je bent af als...(bijvoorbeeld: je veters in je schoenen hebt). Dit kun je meerdere malen doen met andere regels.

Aandachtspunten

Leerlingen kunnen de klank /sch/ schrijven als /sg/. Herhaal de regel regelmatig: 'Als je /sg/ hoort, schrijf je /sch/.' Leerlingen kunnen ook de volgorde van de medeklinkers omdraaien. Dan schrijven ze de laatste klank die ze horen als eerst op. Goed hakken en plakken is belangrijk. Het visueel maken met een hak-en-plak-kaart of hak-en-plak-bewegingen kan daarbij helpen. Ook kan het woord opnoemen en daarna de beginklank herhalen, erbij helpen. Laat ze de woorden voor zichzelf hardop voorzeggen, met daarbij de klank die ze als eerste horen. Let erop dat je bij het hakken van woorden altijd de klank laat horen zoals het in het woord te horen is, dus met letterklanken (letter b = /bu/) en niet met alfabetklanken (letter b = /bee/).