Woorden met (M)KK'(M)

Algemeen

Leerlingen leren (M)KK'(M)-woorden schrijven met een tweetekenklank, zoals reus, uit, doe, en boek. In deze les komen alleen de klankzuivere tweetekenklanken voor (eu, ui, oe, ie).

Belang

Het leren van (M)KK'(M)-woorden is nodig als basis voor alle overige spellingafspraken. Overigens kan een fout (in de volgorde) van de tweetekenklank een andere betekenis maken (duik / doek - doe / deo).

Introductie

Je herhaalt met de leerlingen de auditieve analyse van de tweetekenklanken. Welke klank hoor je in het midden? (neus - eu / vier - ie / koek - oe / muis - ui). Sleep de woorden waar je dezelfde klank hoort en de woorden die rijmen naar het andere vak. Daarna herhaal je de foneem - grafeemkoppeling door een klank te laten horen waarbij de leerlingen de juiste tweetekenklank moeten aanwijzen. Vervolgens schrijven de leerlingen de klanken op.

Instructie

Leg uit wat je hoort bij het in klanken hakken van woorden zoals 'boek'. Het voorbeeldwoord 'boek' hak je in stukken: b | oe | k. Je hoort een medeklinker b vooraan, een tweetekenklank oe en een medeklinker k achteraan. Dan schrijf je boek. Woorden met (M)KK'(M) horen bij de luisterwoorden. Bespreek met de leerlingen dat je deze woorden schrijft zoals je ze hoort. Bespreek de stappen voor het spellen. Vervolgens doe je de stappen voor met het woord 'riet'. Op de lijntjes kun je het woord schrijven. Laat bij het woord 'reus' de leerling zelf het woord in stukken hakken en het woord opschrijven. Je kunt zelf eventueel meeschrijven in het schrijfvlak. Ten slotte doorlopen de leerlingen de stappen voor het woord ‘tuin’.

Inoefening

De leerlingen oefenen de auditieve analyse van de tweetekenklanken. Daarna oefenen ze met het plaatsen in de juiste volgorde van de fonemen en de ontbrekende tweetekenklank aan te vullen.

Afsluiting

Je herhaalt de stappen voor het spellen en de tweetekenklank. Controleer of de leerlingen het begrepen hebben met het dictee.
Dictee:
1. Lisa en ik fietsen naar huis. Schrijf op: huis
2. Ik kies een spel. Schrijf op: kies
3. Er is veel keus. Schrijf op: keus
4. Schrijf op: Hier is het leuk.

Aandachtspunten

Leerlingen kunnen de volgorde van letters van de tweetekenklank omdraaien. Leerlingen schrijven de laatste letter die ze horen als eerste op. Het woord hakken in klanken en daarna de eerste klank herhalen helpt hierbij. Dit kun je ondersteunen door middel van een hak-en-plak-kaart of visuele hak-en-plak-beweging. Let erop dat je bij het hakken van woorden altijd de klank laat horen zoals het in het woord te horen is, dus met letterklanken (letter a = /à/) en niet met alfabetklanken (letter a = /aa/).