Woorden met ~enen

Algemeen

Leerlingen leren woorden met ~enen, zoals hersenen, oefenen, regenen en betekenen te herkennen en juist te spellen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om woorden met ~enen op de juiste wijze te kunnen spellen. Bijvoorbeeld als je op het schoolbord wilt schrijven wat de klas gaat doen vandaag.

Introductie

Luister met de leerlingen naar de woorden. Bespreek welke klank je in ieder woord hoort. In ieder woord hoor je de klank /unun/. Je hoort twee keer de stomme 'e' in het woord. Je vraagt of de leerlingen zelf ook woorden met dit achtervoegsel kunnen noemen.

Instructie

Leg uit wat je hoort bij het in klankgroepen hakken van woorden zoals 'hersenen'. Je hoort /unun/, maar je schrijft ~enen. Doordat de klemtoon niet op het woorddeel ~enen valt, hoor je /unun/. Je schrijft dit woorddeel aan het einde van een woord. De leerlingen oefenen het plaatsen van de klemtoon, zet een cirkel om het woorddeel waar de klemtoon op valt. Bespreek de stappen voor het spellen. Vervolgens doe je de stappen voor met het woord 'oefenen'. Op de lijntjes kun je het woord schrijven. Laat bij het woord 'tekenen' de leerling zelf het woord in stukken hakken en het woord opschrijven. Dit woord is uitdagend omdat er open klankgroep met lange klank in zit. Het bijbehorende voorbeeldwoord van deze categorie is 'hamer'. Je kunt zelf eventueel meeschrijven in het schrijfvlak. Ten slotte doorlopen de leerlingen de stappen voor het woord 'ordenen’. Controleer of de leerlingen de regel goed hebben begrepen door het oefenen van de woorden.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen aan welke klank twee keer in het woord zit. Vervolgens geven de leerlingen de juiste letters bij de klank aan. Daarna moeten de leerlingen de woorden afmaken en opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingscategorie goed begrijpen en je vraagt naar de spellingsregel die bij deze woorden hoort. Je laat de leerlingen verwoorden welke stappen ze moeten nemen om de woorden op de juiste wijze te kunnen spellen. Ten slotte geef je de dictees.

Dictee van de categorie:
1. Ik ga stiekem de snoeppot openen. Schrijf op: openen
2. Als je dat doet, kun je erop rekenen dat je straf krijgt. Schrijf op: rekenen
3. "Wat heeft dit te betekenen?" vraagt mama. Schrijf op: betekenen
4. Schrijf de zin op: Dat snoep is enkel voor volwassenen.

Gemengd dictee:
1. Ik heb al het snoep gepakt. Schrijf op: gepakt
2. Dat had mama nog niet gezien. Schrijf op: gezien
3. We verdelen het snoep. Schrijf op: verdelen
4. Schrijf de zin op: Ik besluit al het snoep op te eten.

Aandachtspunten

De woorden met ~enen kunnen verkeerd worden gespeld. Het gevaar bestaat dat leerlingen 'unun', 'unen' of 'enun' schrijven in plaats van 'enen'. Laat leerlingen die moeite hebben met deze woorden de regel zelf verwoorden en hang de wandkaart op in de klas. Het aangeven van de klemtoon voordat het woord wordt opgeschreven, kan de leerling helpen.