Woorden met ~ch(t)~ II

Algemeen

Leerlingen leren uitdagende woorden met ~ch(t)~ zoals ambacht, aanrecht, chronisch en vruchtvlees te herkennen en juist te spellen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om uitdagende woorden met ~ch(t)~ op de juiste wijze te kunnen spellen. Bijvoorbeeld als je op wilt schrijven wat je ziet in de keuken.

Introductie

Je herhaalt de eenvoudige woorden met ~ch(t) en ~gt. Vraag de leerlingen het woord naar het juiste vak te slepen en herhaal de regels van de categorieën.

Instructie

Je legt de regels van de categorie uit. Hoor je /g/? Dan schrijf je soms ch. Hoor je /gt/ na een korte klank? Dan schrijf je soms cht. Behalve bij ligt, legt en zegt, dit zijn de uitzonderingen. De woorden bij deze categorie zijn weetwoorden, deze woorden moeten de leerlingen onthouden.

Je bespreekt de lastige woorden die bij de categorie horen. Laat de leerlingen de woorden ook opschrijven. Je kunt zelf meeschrijven en laten zien dat je na een korte klank, ~cht schrijft. Vervolgens draai je aan de schijf door op de blauwe stip in het midden van de schijf te klikken. Je laat een leerling een afdekvlak kiezen en verwijdert deze. In de opdracht erna draai je aan de schijf en voeren de leerlingen de opdracht uit die hoort bij het getal. Vervolgens oefenen de leerlingen de woorden die je in de keuken ziet. Je vraagt welke letters achter het fruit staan, de leerlingen schrijven het woord op en controleren of het juist geschreven is door het fruit weg te schuiven. Benadruk dat het altijd belangrijk is om het woord te controleren nadat je het hebt opgeschreven. Ten slotte maken de leerlingen de rebus. Het antwoord op de rebus is: mijn nicht heeft een nieuwe vrachtwagen gekocht.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen aan welke letters bij de klanken horen. Vervolgens geven de leerlingen de juiste categorie bij het woord aan. Daarna moeten de leerlingen het woord afmaken en opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingscategorie goed begrijpen en je vraagt naar de spellingsregel die bij deze woorden hoort. Je vraagt ook bij welke woorden deze regel niet geldt. Ten slotte geef je de dictees. Op de laatste pagina van de les vind je de woordenlijst van dit doel.

Dictee van de categorie:
1. De vrouw draagt de Zeeuwse klederdracht. Schrijf op: klederdracht
2. De bloemen op het kostuum zijn lichtblauw. Schrijf op: lichtblauw
3. De knopen zijn netjes dichtgemaakt. Schrijf op: dichtgemaakt
4. Schrijf de zin op: Heeft ze de kleding gekocht of gemaakt?

Gemengd dictee:
1. Mama maakt jaarlijks een reis naar Volendam. Schrijf op: jaarlijks
2. Daar had ze de mogelijkheid de Volendamse klederdracht te dragen. Schrijf op: mogelijkheid
3. Schrijf de zin op: Ze bezocht ook een oud gebouw.
4. Schrijf de zin op: De tijd ging snel voorbij.

Aandachtspunten

- Het visueel maken door de wandkaart op te hangen helpt bij het plaatsen van de weetwoorden. Hang de wandkaart op in de klas en verwijs naar de wandkaart wanneer je woorden ziet die horen bij deze categorie.
- Bij weetwoorden kun je niet horen hoe je het woord schrijft, het is daarom belangrijk dat leerlingen veel in aanraking komen met de woorden en de woorden kunnen plaatsen bij de juiste categorie.
- Met name bij de weetwoorden is het zeer belangrijk dat leerlingen de betekenis van de woorden kennen. Heb hier aandacht voor tijdens de instructieles. Je controleert regelmatig of de leerlingen de woorden kunnen uitleggen.
- Woorden met ~ch(t) kunnen verkeerd worden gespeld. Het gevaar bestaat dat de leerlingen gt/ght schrijven in plaats van cht/ch. Daarnaast kunnen leerlingen lecht, zecht of licht schrijven in plaats van legt, ligt of zegt.