Voltooid deelwoord zwakke werkwoorden

Algemeen

Leerlingen leren het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden op de juiste wijze te spellen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om voltooid deelwoorden op de juiste wijze te kunnen spellen. Bijvoorbeeld wanneer je informatie aan de agent geeft.

Introductie

Je controleert of de leerlingen het voltooid deelwoord herkennen door de juiste vissen uit de vijver te halen. Daarna bespreek je de zinnen. Je laat de leerlingen op zoek gaan naar de persoonsvorm en het voltooid deelwoord. Je legt uit dat voor het voltooid deelwoord vaak een vorm van hebben of zijn staat. Dit zijn hulpwerkwoorden. Je legt uit dat de leerlingen deze les leren om het voltooid deelwoord juist te schrijven.

Instructie

Door de stappen in het stroomschema te volgen laat je zien dat de leerlingen vandaag leren om voltooid deelwoorden juist te spellen. Vervolgens bespreek je de regels die bij deze categorie horen en verwijs je naar de wandkaart.
Hoor je aan het einde van het voltooid deelwoord een /t/? Dan schrijf je een ~d. Behalve als de stam eindigt op een letter in 't kofschip-x, dan schrijf je ~t.
Daarna doe je de stappen voor met de woorden 'sturen' en 'plonzen'. Je benadrukt dat je de stam vindt door -en van het hele werkwoord af te halen. Bij het woord plonzen eindigt de stam op z (plonz), daarom schrijf je een d. Daarna doorlopen de leerlingen de stappen bij de woorden 'gokken' en geloven'. Ook bij het woord geloven is het belangrijk dat de leerlingen goed naar de stam kijken (gelov) en niet naar de ik-vorm (geloof). Leerlingen die dit door elkaar halen, zullen in de problemen komen bij het toepassen van de kofschipregel. Gebruik het stroomschema om de stappen visueel te maken. Ten slotte proberen de leerlingen de werkwoorden helemaal zelf te vervoegen. Gebruik ook hier het stroomschema onder de pagina om de stappen visueel te maken.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen het missende woord aan. Vervolgens kiezen de leerlingen de juiste uitgang. Daarna moeten de leerlingen het woord uit de zin opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingsregel goed begrijpen. Ten slotte geef je de dictees. Door de dictees op het bord te tonen, leren de leerlingen de werkwoorden te vervoegen. Je zegt de juiste vorm van het werkwoord pas hardop tijdens het nakijken van het dictee.

Dictee van de categorie (voltooid tegenwoordige tijd):
1. De monteur heeft de kast snel gerepareerd. (repareren, vdw)
2. Hij heeft weinig tijd besteed aan de reparatie. (besteden, vdw)
3. Mama is daar erg verbaasd over. (verbazen, vdw)
4. Daarom hebben we getest of alles werkt. (testen, vdw)

Gemengd dictee (tegenwoordige tijd en voltooid tegenwoordige tijd):
1. De monteur meldt dat het probleem is opgelost. (melden, tt)
2. Hij heeft de kast weer in elkaar getimmerd. (timmeren, vdw)
3. Mama schudt haar hoofd. (schudden, tt)
4. Ik vermoed dat het een ander probleem is. (vermoeden, tt)

Aandachtspunten

- Het stroomschema kan de leerlingen helpen bij het spellen van de werkwoorden. Het stroomschema is te zien aan het begin van de instructie, daarnaast is het ook onder diverse instructiepagina's te vinden. Schuif daarvoor de pagina omlaag. Door de leerlingen een eigen stroomschema te geven, kunnen zij zelf de stappen zetten. Je vindt de stroomschema's om te printen via deze link: wandkaarten en stroomschema spelling
- De kans bestaat dat de leerlingen kijken naar de laatste letter van de ik-vorm (plons - geloof) in plaats van naar de laatste letter van de stam (plonz - gelov). Leerlingen zullen dan fouten maken met het schrijven van de juiste uitgang. De s en de f zitten namelijk wel in 't kofschip-x, leerlingen zullen dan een t schrijven aan het einde van het voltooid deelwoord. Voor leerlingen die dit lastig vinden kan het helpen om te verwijzen naar de wandkaarten 'graaf - graven' en ' buis - buizen'.
- In deze instructieles is ervoor gekozen om enkel de voltooid tegenwoordige tijd te gebruiken. De voltooid verleden tijd komt in deze instructieles niet aan bod.