Vergrotende trap

Algemeen

Leerlingen leren als onderdeel van de trappen van vergelijking de vergrotende trap zoals 'groot' - 'groter' juist te spellen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om woorden zoals 'groot' - 'groter' op de juiste wijze te kunnen spellen. Bijvoorbeeld als je je familie omschrijft.

Introductie

Je controleert of de leerlingen de begrippen stellende trap, vergrotende trap en overtreffende trap herkennen. Je klikt eerst op de groene luidsprekers die op de treden staan. Zo geef je een voorbeeld van de stellende, vergrotende en overtreffende trap. Daarna klik je op de luidsprekers bovenaan de pagina. Je vraagt aan de leerlingen of het woord past bij de stellende, vergrotende of overtreffende trap. Je sleept de luidspreker naar de juiste plaats. Als alle luidsprekers op de juiste treden staan, vraag je aan de leerlingen of zij zelf bij elke trede ook een voorbeeld kunnen noemen. Je geeft aan dat de leerlingen vandaag leren om de woorden bij de vergrotende trap juist te schrijven.

Instructie

De leerlingen luisteren naar de woorden in de vergrotende trap. Je hoort eerst 'groot' - 'groter'. Vervolgens vraag je welke veranderingen je ziet in het woord. Er is ~er achter het woord gekomen en een ~o~ is verdwenen (verenkeling van de klinker), verwijs hierbij naar de wandkaart met 'hamer'. Daarna luisteren de leerlingen naar de woorden 'vlug' - 'vlugger'. Je vraagt welke veranderingen je ziet in het woord. Er is ~er achter het woord gekomen en er is een ~g bij gekomen (verdubbeling van de medeklinker), verwijs hierbij naar de wandkaart met 'ladder'.
Vervolgens leg je de regel uit die bij de categorie hoort:
- Woorden in de vergrotende trap schrijf je met ~er.
Je benadrukt dat bij deze categorie de regels van klinkerverenkeling en medeklinkerverdubbeling van belang zijn. Bovendien laat je zien dat wanneer een woord eindigt op ~r, er ~der bij komt in de vergrotende trap (zwaar - zwaarder). Daarna passen de leerlingen de regel toe door stap voor stap het woord te spellen. Eerst doe je dit voor bij het woord 'sneller', je benadrukt dat de medeklinker is verdubbelt (korte klank, dubbele medeklinker). Daarna doe je dit voor bij het woord 'liever', je benadrukt dat de ~f~ is verandert in ~v~, verwijs naar de wandkaart 'graaf' - 'graven'. Vervolgens controleer je of de leerlingen de stappen zelf kunnen uitvoeren bij de woorden 'hoger' en 'zachter'. Vervolgens schrijven de leerlingen de woorden helemaal zelf op. Je werpt iedere dobbelsteen twee keer. De leerlingen schrijven het woord op in de vergrotende trap. Schrijf zelf mee op de schrijflijntjes zodat de leerlingen de woorden kunnen controleren.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen aan welke letters erbij komen. Vervolgens schrijven de leerlingen het woord over. Daarna moeten de leerlingen het woord opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingsregel goed begrijpen. Ten slotte geef je de dictees. Door de dictees op het bord te tonen, wordt de verandering in het woord zichtbaar.

Dictee van de categorie:
1. Opa is gekker dan oma. Schrijf op: gekker
2. Oma is strenger dan opa. Schrijf op: strenger
3. Papa is groter dan oma. Schrijf op: groter
4. Schrijf de zin op: Oma is ouder en wijzer dan papa.

Gemengd dictee:
1. Mijn neefje is vreselijk sportief. Schrijf op: vreselijk
2. Hij kan beter sporten dan ik. Schrijf op: beter
3. Mijn neefje is vlugger dan ik ben. Schrijf op: vlugger
4. Schrijf de zin op: Hij kan duidelijk harder rennen.

Bij zin twee van het gemengde dictee schrijven de leerlingen een uitzondering op (goed - beter).

Aandachtspunten

- De kans bestaat dat de leerlingen vergeten de verenkeling van de klinker of verdubbeling van de medeklinker op te schrijven. Hang de wandkaarten van hamer en ladder op in de klas en verwijs naar deze kaarten wanneer de leerlingen de woorden opschrijven.
- Soms verandert de ~s~ in ~z~ (grijs - grijzer) of de ~f~ in ~v~ (lief - liever). Als leerlingen moeite hebben met deze verandering, kun je instructieles over deze categorieën geven ter herhaling, of verwijs je naar de wandkaarten 'buis' - 'buizen' en 'graaf' - 'graven'.
- Je schrijft ~er achter het woord in de vergrotende trap, dit klikt soms als /ur/. Als leerlingen moeite hebben met deze verandering, kun je de instructieles over deze categorie geven ter herhaling, of verwijs je naar de wandkaart 'anker'.