Schattend optellen met kommagetallen met 1 en 2 decimalen

Algemeen

De leerlingen leren schattend optellen met kommagetallen met 1 en 2 decimalen. Ze gebruiken het afronden van kommagetallen om de sommen schattend uit te rekenen.

Belang

Schattend rekenen is een belangrijk onderdeel van de rekenleerlijn. Schatten doe je regelmatig in het dagelijks leven en heeft verschillende functies: het snel en makkelijk hoofdrekenend uitrekenen van een (lastige) som, een controle voor de precieze uitkomst of het maken van een schatting die past bij de context. Leg de leerlingen deze verschillende functies uit en ga erover met ze in gesprek tijdens de instructieles.

Introductie

Op het digibord staat een getallenlijn van 1 tot en met 10. Plaats de kommagetallen op de getallenlijn. Besteed aandacht aan het verschillende aantal decimalen.

Instructie

Je herhaalt het afronden van kommagetallen met behulp van getallenlijnen. De vraag is steeds: waar ligt het dichterbij? Afronden van getallen onder de 10 is op helen, tussen de 10 en 100 is op helen of tienvouden, tussen de 100 en 1000 is op tienvouden of honderdvouden. Je laat zien hoe je de som 5,2 + 2,9 ≈ ... aanpakt. Je kunt deze bijvoorbeeld oplossen met de schatsom 5 + 3. Vertel dat je bij schatten altijd meerdere mogelijkheden hebt die goed zijn. Het kan aan de context liggen hoe grof of precies je schatting moet zijn. Bij helen blijf je dichter bij de precieze uitkomst en met tienvouden kun je sneller rekenen. Bespreek samen de sommen en vraag hoe de leerlingen zouden afronden. Laat ze beredeneren waarom ze voor een bepaalde schatsom kiezen. Laat de leerlingen de volgende sommen zelfstandig maken. Vraag aan de leerlingen of ze een situatie kunnen bedenken waarin het handiger is om op honderdvouden af te ronden. Bespreek samen of de antwoorden meer of minder zijn dan de schatting en laat de leerlingen vervolgens de som zelfstandig maken. Oefen een som die schattend en precies uitgerekend moet worden en kom samen tot de conclusie dat deze uitkomsten dicht bij elkaar liggen. Doorloop ten slotte samen de stappen voor het oplossen van een verhaalsom en laat de leerlingen vervolgens zelfstandig oefenen met verhaalsommen.

Controleer of de leerlingen de instructie begrepen hebben met de volgende vragen:
- Wat doe je als je gaat schatten?
- Waaraan kun je zien dat je een som mag schatten?

Inoefening

Eerst gaan de leerlingen aan de slag met een oefening, waarbij ze de juiste schatsom moeten kiezen. Bij de som in de tweede oefening ronden de leerlingen de getallen af en rekenen de som uit. Als laatste maken de leerlingen een oefening, waarbij de getallen in een verhaal verwerkt zijn.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de instructie begrepen hebben door ze in tweetallen te laten schatten hoeveel kilogram ieder kind meeneemt op vakantie.

Aandachtspunten

Leerlingen die moeite hebben met het afronden van de kommagetallen, oefenen eerst met het afronden van lage kommagetallen met 1 decimaal. Laat zien dat getallen die eindigen met 1,2,3,4 naar beneden worden afgerond en getallen die eindigen met 5,6,7,8,9 naar boven worden afgerond. Daarbij kunnen ze gebruik maken van een getallenlijn om de positie van de getallen te verduidelijken. Let op dat leerlingen niet te lang bezig zijn met een som, omdat dan de som misschien precies wordt uitgerekend. Je kunt dit checken door steeds te vragen welke schatsom gemaakt is.