Pv. verleden tijd sterk met stam op d, t, v of z

Algemeen

Leerlingen leren zowel enkelvoud als meervoud van de sterke persoonsvormen verleden tijd waarbij de stam op d, t, v of z eindigt.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om persoonsvormen in de verleden tijd op de juiste wijze te kunnen spellen. Bijvoorbeeld wanneer je het weerbericht geeft.

Introductie

De leerlingen lezen de zinnen en luisteren naar de woorden. Je vraagt in welke tijd de zinnen staan. Je bespreekt dat de klank van de werkwoorden verandert in de verleden tijd. Je controleert of de leerlingen kunnen uitleggen wat sterke werkwoorden zijn.

Instructie

Door de stappen in het stroomschema te volgen laat je zien dat de leerlingen vandaag leren om de persoonsvorm verleden tijd met een sterke klankverandering juist te spellen. Je legt de regels uit die bij deze stap horen en je verwijst naar de wandkaart.
Verandert de klank van een werkwoord in de verleden tijd?
Dan is het een sterk werkwoord.
Schrijf op wat je hoort en pas de regels toe die je al kent.
Voor leerlingen kan het lastig zijn om te bepalen of de persoonsvorm in enkelvoud op d of t eindigt. Het langer maken van het woord kan dan helpen. Vervolgens doe je de stappen voor met de woorden 'houden' en 'kluiven'. Je legt uit dat je een t hoort bij het werkwoord hield, maar een d schrijft. Maak het woord langer om dit te verduidelijken, hield - hielden. Daarna doorlopen de leerlingen de stappen bij de woorden 'glijden' en weten'. Gebruik het stroomschema om de stappen visueel te maken.

Inoefening

Eerst geven de leerlingen het missende woord aan. Vervolgens kiezen de leerlingen de juiste uitgang. Daarna moeten de leerlingen het woord uit de zin opschrijven.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen de spellingsregel goed begrijpen. Ten slotte geef je de dictees. Door de dictees op het bord te tonen, leren de leerlingen de werkwoorden te vervoegen. Je zegt de juiste vorm van het werkwoord pas hardop tijdens het nakijken van het dictee.

Dictee van de categorie:
1. Gisteren ontbeten we samen aan tafel. (ontbijten, vt)
2. Mama sneed een broodje door. (snijden, vt)
3. Papa at wat fruit. (eten, vt)
4. Hij beet een stukje van de appel af. (bijten, vt)

Gemengd dictee:
1. Ik kreeg gisteren een boterham met kaas. (krijgen, vt)
2. Mama dronk gisteren een glas melk. (drinken, vt)
3. Vandaag wacht mama op de thee. (wachten, tt)
4. Ze vindt sterke thee het lekkerst. (vinden, tt)

Ten slotte is er de mogelijkheid tot het spelen van een spel waarbij de leerlingen het werkwoord vervoegen. Je draait aan de schijf door op de blauwe stip te klikken. De schijf geeft aan over welke persoon het gaat. Vervolgens verwijder je een afdekvlak en zien de leerlingen welk werkwoord ze moeten vervoegen. Daarna mogen de leerlingen zelf bedenken hoe de zin afloopt. Voorbeeld: de schijf wijst naar het woord koning. Achter het afdekvlak staat: bieden, vt. De leerling schrijft op: De koning bood ... De rest van de zin mogen de leerlingen zelf bedenken.

Aandachtspunten

- Het stroomschema kan de leerlingen helpen bij het spellen van de werkwoorden. Het stroomschema is te zien aan het begin van de instructie, daarnaast is het ook onder diverse instructiepagina's te vinden. Schuif daarvoor de pagina omlaag. Door de leerlingen een eigen stroomschema te geven, kunnen zij zelf de stappen zetten. Je vindt de stroomschema's om te printen via deze link: wandkaarten en stroomschema spelling
- De kans bestaat dat de leerlingen de kofschipregel toe gaan passen en het werkwoord vervoegen alsof het een zwak werkwoord is. Het volgen van het stroomschema kan dan helpen.
- Leerlingen kunnen de verlengregel verkeerd toe passen. Het verwijzen naar de wandkaart 'wind' kan dan helpen.
- Leerlingen kunnen de tegenwoordige en verleden tijd door elkaar halen. Benadruk dat je in de verleden tijd nooit dt schrijft.