Optellen t/m 100 zonder tientaloverschrijding via rijgen

Algemeen

Leerlingen leren rijgend optellen tot 100 door het tweede getal te verdelen in tientallen en eenheden en deze apart bij het eerste getal op te tellen.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat je rijgen kunt gebruiken om sommen die je niet in één keer in je hoofd kunt doen uit te rekenen. Bijvoorbeeld als je wilt weten hoeveel mensen er in een trein zitten als er 41 in zitten en 26 bij komen.

Introductie

Je laat de leerlingen om de beurt verder tellen. Begin bij het startgetal dat staat aangegeven en laat iedere leerling één keer aan de beurt komen. Houd in de gaten hoe lang het duurt voordat de klas klaar is met tellen. Herhaal vervolgens nog een keer deze oefening, maar begin dan bij een ander startgetal. Vraag of de leerlingen denken dat ze de tweede keer sneller waren met tellen. Vervolgens laat je een getallenlijn zien waar een aantal sprongen op staan. Vraag de leerlingen naar welk getal er is gesprongen.

Instructie

Leg eerst uit dat je bij rijgen een getal optelt door het tweede getal te verdelen in tientallen en eenheden en deze apart bij het eerste getal optelt. Bespreek daarna dat een tiental een groepje van 10 is en dat de eenheden de getallen zijn van 1 tot en met 9. Vervolgens geef je aan dat je een som rijgend kunt oplossen met behulp van de getallenlijn. Het eerste getal van de som staat aan de linkerkant van de getallenlijn. Bespreek dat je met sprongen het tweede getal erbij op kunt tellen. Laat dan de getallenlijn zien waarbij er een aantal sprongen zijn gemaakt. Vraag de leerlingen naar welk getal er is gesprongen. Oefen vervolgens samen met de leerlingen nog een som waarbij je de sprongen van tientallen en eenheden maakt. Vervolgens geef je aan dat je ook kunt rijgen zonder getallenlijn door bij een som het tweede getal te verdelen in tientallen en eenheden. Eerst tel je de tientallen bij het eerste getal op. Als je dit antwoord hebt uitgerekend tel je de eenheden bij het antwoord op. Het tweede gedeelte van de som (het antwoord met daarbij de eenheden) vormt de hulpsom. Stel de vraag welke hulpsom je gebruikt bij de verschillende sommen en laat de leerlingen de sommen rijgend uitrekenen en vraag hoe ze dit hebben gedaan. Gum de vakjes uit om te controleren wat het juiste antwoord is.

Controleer of de leerlingen kunnen optellen tot 100 via de rijgstrategie met de volgende vragen/opdracht:
- Hoe reken je een som uit via rijgen?
- Wat is de hulpsom?
- Reken de volgende sommen uit door de rijgen: 34 + 13 = en 62 + 37 =

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het oplossen van een som waarbij ze gebruikmaken van een getallenlijn. Ze moeten het tweede getal er in sprongen bij op tellen. Vervolgens rekenen ze twee sommen rijgend uit.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat leerlingen rijgen kunnen gebruiken om getallen op te tellen. Laat de leerlingen een aantal sommen uitrekenen met behulp van de getallenlijn. In tweetallen vergelijken ze elkaars getallenlijnen. Zo zien ze dat je op verschillende manieren sprongen kunt maken waarbij je wel beiden hetzelfde antwoord hebt. Vervolgens schrijven de leerlingen de hulpsommen en het antwoord op. Vraag hoe de leerlingen weten wat de hulpsom is.

Aandachtspunten

Leerlingen die moeite hebben met het optellen via de rijgstrategie, kunnen gebruikmaken van een getallenlijn. Laat hen een som uitrekenen waarbij ze het tweede getal in sprongen op de getallenlijn moeten tekenen. Benadruk dat ze eerst een sprong moeten maken met de tienvouden en vervolgens met de eenheden.