Medeklinkerverdubbel­ing bij korte klank
8.000 scholen gebruiken Gynzy
92.000 leerkrachten gebruiken Gynzy
1.600.000 leerlingen gebruiken Gynzy
Algemeen
Leerlingen leren dat een woord met een korte klank die geschreven wordt met een klinker, in vervoegde vorm vaak met twee medeklinkers wordt geschreven (bot - botten).
Belang
Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is om woorden zoals bot en botten op de juiste wijze te kunnen spellen. De betekenis van een woord verandert als je een of twee medeklinker schrijft (botten - boten, haken - hakken).
Introductie
Je controleert of de leerlingen kunnen aangeven of ze een korte klank horen. De leerlingen noemen de woorden in meervoud en hakken de woorden in klankgroepen. Daarna bekijken de leerlingen de woorden. Je laat zien dat er een medeklinker bij is gekomen bij het vervoegen van het woord.
Instructie
De leerlingen noemen het woord 'bot' in meervoud. Je vraagt wat je hoort aan het eind van de eerste klankgroep. De klankgroep eindigt op een korte klank, /o/. Vervolgens leg je de regel uit die bij deze categorie hoort. Hoor je een korte klank aan het eind van de klankgroep? Dan schrijf je daarna twee dezelfde medeklinkers. De groene boot geeft aan dat het om een korte klank gaat. De blauwe boeien geven aan dat je twee medeklinkers schrijft. Het gaat bij dit doel om de verandering van het woord. Je legt uit dat woorden waarbij je een korte klank hoort, een medeklinker erbij krijgen bij het vervoegen van het woord. Er komt dus een extra medeklinker en ~en bij het woord. Daarna passen de leerlingen de regel toe door stap voor stap het woord te spellen. Eerst doe je dit voor bij de woorden 'brillen' (/bri/-/lǝn/) en 'messen' (/me/-/sǝn/). Je benadrukt de verandering van het woord. Daarna controleer je of de leerlingen de stappen zelf kunnen uitvoeren bij het woord 'vlaggen' (/vla/-/gǝn/). Ten slotte controleer je of de leerlingen de stappen zelf kunnen toepassen door de woorden te vervoegen. De leerlingen vervoegen het woord en hakken de woorden in klankgroepen. Daarna schrijven de leerlingen de woorden op. Je kunt de woorden opschrijven op de schrijflijntjes, zo kunnen de leerlingen controleren of ze het woord juist hebben geschreven. Bij het woord 'vissen' gaat het de andere kant op, je benadrukt dat de leerlingen hier een medeklinker weg moeten halen.
Inoefening
Eerst drukken de leerlingen op de korte klank. Vervolgens geven de leerlingen aan waarmee de eerste klankgroep eindigt. Daarna moeten de leerlingen het missende woord vervoegen en opschrijven.
Afsluiting
Je controleert of de leerlingen de spellingsregel goed begrijpen. Ten slotte geef je de dictees. Door de dictees op het bord te tonen, benadruk je de verandering van het woord.
Dictee van de categorie:
1. Vanmiddag gaan we naar de bossen. Schrijf op: bossen
2. We vertrekken om twee uur. Schrijf op: vertrekken
3. In de bossen kun je je goed verstoppen. Schrijf op: verstoppen
4. Ik tel tot tien. Schrijf op: tel
Gemengd dictee:
1. Zina sluit haar ogen. Schrijf op: ogen
2. We gokken dat ze ons niet zal vinden. Schrijf op: gokken
3. We gillen van plezier. Schrijf op: gillen
4. We bukken als Zina komt. Schrijf op: bukken
Aandachtspunten
- Zorg ervoor dat de leerlingen gewend raken aan het hakken in klankgroepen. Wanneer leerlingen moeite hebben met deze regel, controleer dan of de leerling de korte klank kunnen aanwijzen.
- In dit doel ligt de focus op de verandering van woorden (bot - botten). Wanneer leerlingen nog moeite hebben met het toepassen van de regel bij medeklinkerverdubbeling kun je de instructieles geven die bij woorden met open klankgroep en korte klank (woorden zoals ladder) past.
Ontdek meer!
Over Gynzy
De digitale oplossingen van Gynzy zijn altijd een waardevolle aanvulling voor jouw basisschool. Versterk je onderwijs met kant-en-klare lessen, activiteiten en hulpmiddelen. Hiermee bespaar je tijd die je weer in kunt zetten waar het er echt toe doet: voor de klas.
Gynzy geeft leerkrachten weer tijd om les te geven.