Kolomsgewijs vermenigvuldigen met een getal t/m 100

Algemeen

Leerlingen leren kolomsgewijs vermenigvuldigen met een getal tot en met 100.

Belang

Met kolomsgewijs vermenigvuldigen kun je getallen vermenigvuldigen die je niet in één keer uit je hoofd kunt vermenigvuldigen. Je kunt zo gemakkelijk grote getallen met elkaar vermenigvuldigen. Zo kun je bijvoorbeeld uitrekenen hoeveel boeken de boekenwinkel in totaal heeft.

Introductie

Zeg een som, waarbij er vermenigvuldigd moet worden met één tienvoud. Vervolgens gooi je een bal en moet de leerling die de bal vangt het antwoord op de som geven. Als de leerling dit goed heeft, gooit hij de bal terug en herhaal je deze opdracht een aantal keer.

Instructie

Leg uit dat je bij kolomsgewijs vermenigvuldigen de getallen van de som onder elkaar zet. Vervolgens kun je dit met elkaar vermenigvuldigen door van links naar rechts te rekenen. Geef aan dat je het grootste getal van de som bovenaan zet en het andere getal zet je daaronder. Bij kolomsgewijs vermenigvuldigen werk je van links naar rechts. Je begint dus eerst met het uitrekenen van de tientallen. Deze vermenigvuldig je met elkaar. Daarna vermenigvuldig je met de eenheden. Al deze uitkomsten zet je in het schema en je geeft aan wat de hulpsommen zijn. Als je de getallen uit het schema bij elkaar optelt, weet je wat de uitkomst is. Deze uitkomst zet je onderaan in het schema. Vervolgens staat er een som in een schema, waarbij steeds een andere rij geel gemarkeerd is. Vraag de leerlingen of ze weten welke tussensom bij elke gekleurde rij hoort. Hiermee kun je controleren of leerlingen weten welke stappen ze moeten doorlopen. Vervolgens laat je een schema zien, waarbij de tussenstappen moeten worden ingevuld. Laat de leerlingen deze getallen opschrijven en omhoog houden, zodat je het kunt controleren. Oefen vervolgens het kolomsgewijs vermenigvuldigen met nog twee sommen, waarbij bij het ene schema de som al is ingevuld en bij het andere schema de som nog ingevuld moet worden.

Controleer of de leerlingen kolomsgewijs kunnen vermenigvuldigen met behulp van de volgende vragen:
- Waarom is het handig om kolomsgewijs te kunnen vermenigvuldigen?
- Wat betekenen de letters H T E?
- Waar begin je altijd bij kolomsgewijs rekenen?
- Reken deze som kolomsgewijs uit: 27 × 9

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het kolomsgewijs vermenigvuldigen door aan te geven wat de tussenstappen zijn. Vervolgens rekenen ze een aantal sommen kolomsgewijs uit. Daarbij staat al een gedeelte van het HTE-schema ingevuld of moeten leerlingen het volledige schema zelf invullen.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om kolomsgewijs te kunnen vermenigvuldigen met een getal tot en met 100, omdat je zo op een handige manier sommen kunt uitrekenen. Controleer of de leerlingen weten dat ze bij kolomsgewijs vermenigvuldigen van links naar rechts rekenen. Laat de leerlingen nog twee sommen kolomsgewijs uitrekenen. Vraag de leerlingen hoe zij het schema hebben ingevuld.

Aandachtspunten

Wanneer leerlingen moeite hebben met kolomsgewijs vermenigvuldigen, kun je de betekenis van H T E herhalen en hoe je de getallen in een HTE-schema plaatst. Schrijf de hulpsommen uit. Markeer eventueel tientallen en de eenheden, zodat het duidelijk zichtbaar wordt wat je met elkaar vermenigvuldigt.

Instructiemateriaal

Een bal.