Kolomsgewijs optellen t/m 10.000

Algemeen

Leerlingen leren kolomsgewijs optellen tot en met 10 000.

Belang

Met kolomsgewijs optellen kun je getallen optellen die je niet in één keer uit je hoofd kan optellen. Je kunt zo gemakkelijk meerdere grote getallen bij elkaar tellen. Zo kun je bijvoorbeeld uitrekenen hoe vaak een filmpje is bekeken.

Introductie

Je laat een som zien met bijbehorend MAB-materiaal. Vraag de leerlingen of het aantal blokjes overeenkomt met de som. Vraag wat er fout is aan de blokjes. Laat de leerlingen de sommen ook uitrekenen. Vervolgens laat je een som in verhaalvorm zien. Vraag welke som bij het verhaal hoort.

Instructie

Leg uit dat je bij kolomsgewijs optellen de getallen van de som onder elkaar zet. Vervolgens kun je dit bij elkaar optellen door van links naar rechts te rekenen. Geef aan dat je het grootste getal van de som bovenaan zet en het andere getal zet je daaronder. Bij kolomsgewijs optellen werk je van links naar rechts. Je begint dus eerst met het uitrekenen van de duizendtallen. Deze tel je bij elkaar op. Daarna reken je uit hoeveel de honderdtallen samen zijn en hoeveel de tientallen samen zijn. Tot slot tel je de eenheden bij elkaar op. Al deze uitkomsten zet je in het schema en je geeft aan wat de hulpsommen zijn. Als je de getallen uit het schema bij elkaar optelt, weet je wat de uitkomst is. Deze uitkomst zet je onderaan in het schema. Daarna moeten de leerlingen een aantal sommen kolomsgewijs uitrekenen. Bij het optellen van de eenheden kan het voorkomen dat je over het tiental gaat. In dat geval schrijf je in de hokjes van het tiental en van de eenheden het getal op. Ditzelfde geldt wanneer je over een honderdtal of een duizendtal telt. Vraag de leerlingen welke tussensom bij het gemarkeerde stuk hoort. Daarna laat je de leerlingen een som kolomsgewijs uitrekenen. Ze moeten het schema in zijn geheel invullen.

Controleer of de leerlingen kolomsgewijs kunnen optellen met behulp van de volgende vragen/opdracht:
- Waarom is het handig om kolomsgewijs op te tellen?
- Wat betekenen de letters D H T E?
- Waar begin je altijd bij kolomsgewijs rekenen?
- Reken deze sommen kolomsgewijs uit: 6472 + 316 en 2583 + 949

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het kolomsgewijs optellen door de kolom verder in te vullen. Daarna moeten ze aangeven wat de tussenstappen zijn. Vervolgens moeten ze de som in de kolom invullen en dit kolomsgewijs uitrekenen.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om kolomsgewijs te kunnen optellen tot en met 10 000, omdat je zo op een handige manier sommen kunt uitrekenen. Controleer of de leerlingen weten dat ze bij kolomsgewijs optellen van links naar rechts rekenen. Laat de leerlingen zelf sommen bedenken door cijfers naar het DHTE-schema te slepen. Zorg ervoor dat er verschillende sommen aan bod komen waarbij er tekorten zijn bij de eenheden, bij de tientallen of bij de honderdtallen. Het is ook mogelijk dat er bij meerdere onderdelen een tekort is.

Aandachtspunten

Voor leerlingen die moeite hebben met kolomsgewijs optellen, kun je de betekenis van D H T E herhalen en hoe je de getallen in een DHTE-schema plaatst. Schrijf de hulpsommen uit. Markeer eventueel duizendtallen, honderdtallen, tientallen en de eenheden, zodat het duidelijk zichtbaar wordt wat je bij elkaar telt.