Kolomsgewijs optellen t/m 1000 zonder overschrijding

Algemeen

Leerlingen leren kolomsgewijs optellen tot en met 1000 zonder overschrijding.

Belang

Met kolomsgewijs optellen kun je getallen optellen die je niet in één keer uit je hoofd kan optellen. Je kunt zo gemakkelijk meerdere grote getallen bij elkaar tellen. Zo kun je bijvoorbeeld uitrekenen hoeveel hotelkamers er zijn geboekt.

Introductie

Je laat op het digibord een som zien met het bijbehorende aantal eieren. Vraag de leerlingen hoeveel het samen is. Vervolgens laat de som met het bijbehorende geld zien en je vraagt weer hoeveel het samen is. Vraag de leerlingen hoe zij dit hebben uitgerekend. Vervolgens laat je een aantal blokjes zien waarbij de juiste hoeveelheid naar het vak gesleept moet worden. In het vak staat ook een tabel die moet worden ingevuld.

Instructie

Leg uit dat je bij kolomsgewijs optellen de getallen van de som onder elkaar zet. Vervolgens kun je dit bij elkaar optellen door van links naar rechts te rekenen. Geef aan dat je het grootste getal van de som bovenaan zet en het andere getal zet je daaronder. Bij kolomsgewijs optellen werk je van links naar rechts. Je begint dus eerst met het uitrekenen van de honderdtallen. Deze tel je bij elkaar op. Daarna reken je uit hoeveel de tientallen samen zijn en tot slot tel je de eenheden bij elkaar op. Al deze uitkomsten zet je in het schema en je geeft aan wat de hulpsommen zijn. Als je de getallen uit het schema bij elkaar optelt, weet je wat de uitkomst is. Deze uitkomst zet je onderaan in het schema. Vervolgens staat er een som in een schema waarbij steeds een andere rij geel gemarkeerd is. Vraag de leerlingen of ze weten welke tussensom bij elke gekleurde rij hoort. Hiermee kun je controleren of leerlingen weten welke stappen ze moeten doorlopen. Daarna laat je een schema zien waarbij de tussenstappen moeten worden ingevuld. Laat de leerlingen deze getallen opschrijven en omhoog houden, zodat je het kunt controleren. Gum vervolgens het vakje uit om te laten zien wat het antwoord is. Oefen vervolgens nog het kolomsgewijs optellen met twee sommen waarbij bij het ene schema de som al is ingevuld en bij het andere schema de som nog ingevuld moet worden.

Controleer of de leerlingen kolomsgewijs kunnen optellen met behulp van de volgende vragen/opdracht:
- Waarom is het handig om kolomsgewijs op te tellen?
- Wat betekenen de letters H T E?
- Waar begin je altijd bij kolomsgewijs rekenen?
- Reken deze sommen kolomsgewijs uit: 568 + 21 en 241 + 417

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het kolomsgewijs optellen door aan te geven wat de tussenstappen zijn. Vervolgens rekenen ze een aantal sommen kolomsgewijs uit. Deze sommen bestaan uit twee of drie getallen die de leerlingen bij elkaar moeten optellen.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om kolomsgewijs te kunnen optellen tot en met 1000, omdat je zo op een handige manier sommen kunt uitrekenen. Controleer of de leerlingen weten dat ze bij kolomsgewijs optellen van links naar rechts rekenen. Laat een som zien waarbij drie getallen bij elkaar moeten worden opgeteld. Deze getallen staan al in het schema. Vraag de leerlingen hoe zij het schema hebben ingevuld.

Aandachtspunten

Voor leerlingen die moeite hebben met kolomsgewijs optellen, kun je de betekenis van H T E herhalen en hoe je de getallen in een HTE-schema plaatst. Schrijf de hulpsommen uit. Markeer eventueel honderdtallen, tientallen en de eenheden, zodat het duidelijk zichtbaar wordt wat je bij elkaar telt.