Kolomsgewijs delen van een getal boven 1000 met rest

Algemeen

Leerlingen leren kolomsgewijs delen van een getal boven 1000, met rest.

Belang

Met kolomsgewijs delen kun je getallen delen die je niet in één keer uit je hoofd kunt delen. Je kunt zo gemakkelijk grote getallen met elkaar delen. Zo kun je bijvoorbeeld uitrekenen hoeveel dozen met wekkers er per dag worden gevuld in de fabriek en hoeveel wekkers er dan nog overblijven.

Introductie

Laat de leerlingen een getal noemen tot 1000. Dit getal zet je op de blauwe lijn. Vervolgens draai je aan het bovenste rad. Het cijfer wat daar uitkomt zet je op de oranje lijn. Draai aan het onderste rad en vul dat cijfer in op de groene lijn. De cijfers op de oranje en groene lijnen vormen dus samen één getal. Vervolgens rekenen de leerlingen de som uit.

Instructie

Leg uit dat je bij kolomsgewijs delen de som in stappen opsplitst en op deze manier uitrekent. Je schrijft de som op en zet er een streep onder. Vervolgens kun je een hulprijtje gebruiken van de tafel waar je door moet delen. In dit rijtje hoeven niet alle sommen te staan. Je kunt bijvoorbeeld ook een aantal sommen verdubbelen of halveren, of denk er een 0 achter. Daarna los je de som stap voor stap op door te kijken hoe vaak 26 in 1247 past. Na iedere stap schrijf je op hoeveel je nog overhoudt. Soms houd je nog een getal over dat je niet nog een keer door 26 kunt delen. Dit getal is je rest. Vervolgens tel je alle getallen op die aangeven hoe vaak 26 in 1247 past (40, 5 en 2) en geef je aan hoeveel je nog overhoudt (25). Geef aan dat er soms ook gevraagd wordt naar rest, maar dat er geen rest is. In dat geval schrijf je een 0 op bij rest. Laat de leerlingen een aantal sommen kolomsgewijs oplossen. Laat hen dit op een kladblaadje opschrijven, eventueel met een hulprijtje. Vervolgens gaan de leerlingen in tweetallen oefenen. Ze bespreken met elkaar hoe zij de som kolomsgewijs zouden oplossen. Daarna laat je de leerlingen een aantal sommen kolomsgewijs uitrekenen. Vraag verschillende leerlingen welke stappen zij hebben genomen. Wijs de leerlingen erop om steeds zo groot mogelijke stappen te maken.

Controleer of de leerlingen kolomsgewijs kunnen delen met behulp van de volgende vragen/opdracht:
- Waarom is het handig om kolomsgewijs te kunnen delen?
- Welk hulpmiddel kun je gebruiken bij het kolomsgewijs delen?
- Reken deze som kolomsgewijs uit: 1619 : 80

Inoefening

De leerlingen oefenen met het kolomsgewijs delen met en zonder rest.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om kolomsgewijs te kunnen delen van een getal boven 1000 met rest, omdat je zo op een handige manier sommen kunt uitrekenen. Controleer of de leerlingen weten dat ze bij kolomsgewijs delen steeds in stappen een gedeelte van de som oplossen en dat ze daarbij een hulprijtje kunnen gebruiken. Op het digibord staan donkere en lichte afdekvlakken. Het getal dat onder het donkere vlak staat, vormt het eerste getal van de deelsom. Het getal onder het lichte vlak is het tweede gedeelte van de som. Laat de leerlingen de som kolomsgewijs uitrekenen.

Aandachtspunten

Wanneer leerlingen moeite hebben met kolomsgewijs delen, kun je hen hulprijtjes laten maken van de tafel waar je door moet delen. Laat hen eerst stap voor stap een som uitrekenen, zonder dat je iets overhoudt. Kijk goed naar de stappen die de leerlingen maken en probeer hen erop te wijzen om grote stappen te maken (niet 100 × 3 = 300 en 100 × 3 = 300, maar in één keer 200 × 3 = 600).

Instructiemateriaal

Een kladblaadje.