Kolomsgewijs aftrekken t/m 1000 met overschrijding

Algemeen

Leerlingen leren kolomsgewijs aftrekken tot en met 1000 met overschrijding.

Belang

Met kolomsgewijs aftrekken kun je getallen aftrekken die je niet in één keer uit je hoofd kan aftrekken. Je kunt zo gemakkelijk meerdere grote getallen van elkaar afhalen. Zo kun je bijvoorbeeld uitrekenen hoeveel euro Lisa nog moet sparen om de hond te kunnen kopen.

Introductie

Je laat op het digibord verschillende afbeeldingen zien. De afbeeldingen vormen hoeveelheden. Vraag de leerlingen welke hoeveelheden bij welk ingevuld TE-schema horen. Vraag hoe zij dit weten. Daarna laat je een aantal eieren zien waarbij de juiste hoeveelheid naar het vak gesleept moet worden.

Instructie

Leg uit dat je bij kolomsgewijs aftrekken de getallen van de som onder elkaar zet. Vervolgens kun je dit van elkaar aftrekken door van links naar rechts te rekenen. Je begint dus eerst met het uitrekenen van de honderdtallen. Deze trek je van elkaar af. Daarna haal je de tientallen van elkaar af en tot slot trek je de eenheden van elkaar af. Bij het aftrekken van de eenheden kan het voorkomen dat je een tekort hebt. In dat geval schrijf je een min op. Al deze uitkomsten zet je in het schema en je geeft aan wat de hulpsommen zijn. Alle uitkomsten tel je bij elkaar op, behalve het tekort. Dit haal je eraf. Dan weet je wat de uitkomst is. Deze uitkomst zet je onderaan in het schema. Vervolgens staat er een som in een schema waarbij steeds een andere rij geel gemarkeerd is. Vraag de leerlingen of ze weten welke tussensom bij elke gekleurde rij hoort. Hiermee kun je controleren of leerlingen weten welke stappen ze moeten doorlopen. Daarna laat je de leerlingen een aantal sommen kolomsgewijs uitrekenen. Vervolgens geef je aan dat je ook een tekort kunt hebben bij de tientallen. Ook dan schrijf je een min op. Oefen vervolgens nog het kolomsgewijs optellen met twee sommen waarbij bij het ene schema de som al is ingevuld en bij het andere schema de som nog ingevuld moet worden.

Controleer of de leerlingen kolomsgewijs kunnen aftrekken met behulp van de volgende vragen/opdracht:
- Waarom is het handig om kolomsgewijs af te kunnen trekken?
- Wat betekenen de letters H T E?
- Waar begin je altijd bij kolomsgewijs rekenen?
- Reken deze sommen kolomsgewijs uit: 856 - 92 en 936 - 473

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het kolomsgewijs aftrekken door aan te geven wat de tussenstappen zijn. Vervolgens rekenen ze een aantal sommen kolomsgewijs uit.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om kolomsgewijs te kunnen aftrekken tot en met 1000, omdat je zo op een handige manier sommen kunt uitrekenen. Controleer of de leerlingen weten dat ze bij kolomsgewijs aftrekken van links naar rechts rekenen en dat als er sprake is van een tekort ze een min moeten toevoegen. Laat de leerlingen zelf sommen bedenken door cijfers naar het HTE-schema te slepen. Zorg ervoor dat er verschillende sommen aan bod komen waarbij er tekorten zijn bij de eenheden of de tientallen of allebei.

Aandachtspunten

Voor leerlingen die moeite hebben met kolomsgewijs aftrekken, kun je de betekenis van H T E herhalen en hoe je de getallen in een HTE-schema plaatst. Schrijf de hulpsommen uit. Markeer eventueel honderdtallen, tientallen en de eenheden, zodat het duidelijk zichtbaar wordt wat je van elkaar haalt.