Hoofdrekenend optellen en aftrekken t/m 1000

Algemeen

Leerlingen leren hoofdrekenend optellen en aftrekken tot en met 1000.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het belangrijk is dat je kunt hoofdrekenen tot en met 1000, zodat je sommen kunt uitrekenen zonder rekenmachine. Dit is bijvoorbeeld handig als je producten gaat kopen en weet hoeveel je moet gaan betalen.

Introductie

Laat de bomen met appels zien. Op iedere appel staat een som. Sleep de appels met het juiste antwoord naar de som.

Instructie

Geef aan dat je bij hoofdrekenen de som uit je hoofd uitrekent zonder kladblaadje te gebruiken. Kijk eerst goed naar de waarde van de getallen. In het voorbeeld is de 7 een honderdtal, de 4 een tiental en de 3 een eenheid. Tel de honderdtallen, tientallen en eenheden bij elkaar op. Laat een andere som zien, waarbij er verschillende manieren zijn om de som op te lossen. Zo kun je eerst het honderdtal erbij tellen en dan de tientallen en eenheden. Je kunt ook alles los van elkaar optellen: dus je telt de honderdtallen bij elkaar op, de tientallen en de eenheden. Vervolgens tel je alles bij elkaar op. In sommige gevallen is het handig om een getal af te ronden naar een rond getal. Let wel goed op wat je er te veel of te weinig af hebt gehaald. Dit moet je nog aanpassen aan je antwoord. Laat de leerlingen in tweetallen overleggen hoe ze de sommen zouden uitrekenen. Daarna laat je een aantal sommen zien die de leerlingen moeten uitrekenen.
Minsommen kun je op dezelfde manier oplossen als plussommen. Kijk goed naar de waarde van de getallen. Haal de honderdtallen, tientallen en eenheden van elkaar af. Je kunt ook eerst de honderdtallen van elkaar aftrekken, dan de tientallen van elkaar en dan de eenheden. Of reken uit hoeveel je het getal moet aanvullen (vul 750 aan tot 1000). Laat de leerlingen een aantal sommen uitrekenen. Leg vervolgens uit hoe je een som in verhaalvorm kunt uitrekenen. Ook hiermee oefenen de leerlingen.

Controleer of de leerlingen kunnen hoofdrekenen tot en met 1000 met de volgende vragen:
- Waarom is het handig om te kunnen hoofdrekenen tot en met 1000?
- Op welke manier reken jij de som 560 - 210 uit?

Inoefening

Leerlingen oefenen eerst met het optellen en aftrekken tot en met 1000. Daarna moeten ze een som in verhaalvorm oplossen.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om te kunnen hoofdrekenen, omdat je zo weet wat het antwoord van een som is zonder rekenmachine of kladblaadje te gebruiken. Controleer of de leerlingen weten dat je verschillende sommen op verschillende manieren kunt uitrekenen. Daarna laat je een aantal sommen zien die de leerlingen moeten uitrekenen.

Aandachtspunten

Wanneer leerlingen moeite hebben met het hoofdrekenen, kunnen ze eerst oefenen met het oplossen van de sommen met behulp van een kladblaadje. Laat ze oefenen met de verschillende manieren om een som op te lossen. Vervolgens laat je een som zien en vraag je hoe de leerling dit zou uitrekenen. De leerling probeert dit zonder kladblaadje uit te rekenen.