Herkennen van erbij-situaties t/m 20

Algemeen

Leerlingen leren aan de hand van een afbeelding welke som erbij hoort.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat het handig is als je aan voorwerpen kunt zien welke som erbij hoort. Zo leer je de betekenis van sommen en dat heb je nodig om goed te leren optellen.

Introductie

Je legt een aantal blokjes door elkaar op tafel (maximaal 20). Laat een leerling naar voren komen en vraag hoeveel blokjes er op tafel liggen. Ditzelfde herhaal je met potloden. Daarna laat je op het digibord bekers zien en vraagt aan de klas hoeveel ze er tellen. Vraag ook hoe de leerling dit op een handige manier kan tellen. Geef aan dat je de getelde voorwerpen bijvoorbeeld kunt doorstrepen. Laat daarna de leerlingen de rugbyballen tellen.

Instructie

Je laat op het digibord een kralenketting zien. Een aantal kralen zitten al aan de ketting en er zijn wat losse kralen. Tel eerst de kralen die al aan de ketting zitten en vervolgens de losse kralen. De kralen die los liggen komen er bij. Zo zijn er 11 kralen aan de ketting en 9 losse kralen. Dit is dus 11 + 9. Vervolgens laat je 12 kralen aan de ketting zien en 3 losse kralen. Dit is dus 12 + 3. Bespreek alle varianten van de kralen en laat de bijbehorende som zien. Vervolgens laat je de eekhoorn met de eikels zien. Geef aan dat je eerst 10 eikels telt die op de grond liggen en dat het groepje eikels dat de eekhoorn vast heeft bestaat uit 9 eikels. Benadruk hier ook dat + erbij betekent omdat het tweede groepje erbij komt. Geef aan dat wat je ziet altijd het eerste getal is in de som en dat wat erbij komt het tweede getal.Daarna laat je een taart zien waarop aardbeien gelegd worden. Vraag de leerlingen welke som bij de afbeelding hoort. Gum het vakje uit om te zien wat het antwoord is. Vervolgens moet het juiste aantal muntjes naar het spaarvarken gesleept worden. De som staat al in beeld, de leerlingen moeten aangeven hoeveel muntjes er naar het varken gesleept moeten worden en moeten aangeven of de muntjes in het varken of boven het varken moeten staan. Ga hierna in op het zoeken van het juiste plaatje bij de som. Bespreek bij elk plaatje welke som je ziet.
Leg vervolgens met de kuikentjes uit dat als je de som gevonden, je deze kunt uitrekenen door de getallen bij elkaar op te tellen. Door beide groepjes bij elkaar op te tellen weet je hoeveel eikels er samen zijn. Oefen dit daarna door te kijken welke som past bij de potloden en bloemen. Reken vervolgens uit hoeveel dit samen is.

Controleer of de leerlingen aan de hand van een afbeelding weten welke som erbij hoort met de volgende vragen:
- Hoe weet je welke getallen samen een som vormen?
- Wat moet je doen als je wilt weten hoeveel beide groepjes samen zijn?
- Hoe weet je wat het eerste getal van de som is?
- Wat betekent het tweede getal van de som?

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met het herkennen van een erbijsom waarbij er antwoordmogelijkheden gegeven worden. Vervolgens moeten ze aan de hand van de afbeelding aangeven welke som erbij hoort en vervolgens moeten ze zowel de som als het antwoord geven.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om aan afbeeldingen te kunnen zien wat de bijbehorende som is, omdat je zo de betekenis van sommen leert. Vervolgens laat je een leerling naar voren komen en laat hem een som zien. De leerling tekent vervolgens de som op het digibord. Hij kan bijvoorbeeld rondjes, vierkantjes, vlinders of bloemetjes tekenen. Zorg ervoor dat de leerling een duidelijke verdeling op het digibord heeft, zodat de klas ook kan raden welke som het is. Laat de leerling niet alle stippen bij elkaar tekenen, maar een gedeelte aan de linkerkant en een gedeelte aan de rechterkant. Nadat de leerling is klaar is met tekenen, moet de klas raden welke som erbij hoort en hoeveel het samen is.

Aandachtspunten

Leerlingen die moeite hebben met het optellen aan de hand van afbeeldingen, kunnen gebruikmaken van MAB-materiaal. Leg een groepje blokjes links en rechts en laat de leerling de blokjes per groepje één voor één tellen.

Instructiemateriaal

Blokjes en potloden.