Handig aftrekken t/m 20 met drie getallen

Algemeen

De leerlingen leren handig af te trekken tot en met 20 met drie getallen. Ze leren om eerst het getal op te zoeken om op 10 uit te komen. Vervolgens halen ze het tweede getal er van af.

Belang

Het is belangrijk dat leerlingen handig leren aftrekken tot en met 20 met drie getallen, omdat ze zo handig twee getallen eraf kunnen halen.

Introductie

Geef een leerling een doos of een bakje met 10 spullen. Dit kunnen potloden, gummen of andere dingen zijn. Schrijf eventueel op de doos 10 om de inhoud duidelijk te maken. Laat een andere leerling een getal onder de 10 kiezen. Vervolgens mag hij dit aantal uit de doos halen of krijgt hij dit aantal. Hoeveel zit er nu nog in de doos? Dit kan herhaald worden met andere leerlingen en andere spullen. Als laatste oefenen de leerlingen met een aantal aftreksommen met 10.

Instructie

Je laat de leerlingen de afbeelding zien. Laat zien dat er in de knikkerpot 12 knikkers zitten. Vertel met behulp van de som dat er 5 en 2 knikkers uit de pot gehaald worden. Leg uit dat je eerst gaat kijken welk getal je van de 12 af moet halen om 10 te krijgen. Je laat zien dat het handig is om eerst de 2 eraf te halen, omdat je dan op 10 uitkomt. Vervolgens haal je de 5 eraf. Bij de oefening met de grote knikkerpot, laat je de leerlingen eerst de knikkers tellen. Sleep de knikkers naar de juiste bak om op 10 uit te komen en reken dan de som verder uit. Hetzelfde geldt voor de oefeningen met de eieren. Benadruk dat je eerst het getal eraf haalt, waarmee je op 10 uitkomt. Als laatste oefen je met de leerlingen de sommen op het digibord. In de eerste oefening staat het getal wat er handig afgetrokken kan worden vooraan in de som. In de volgende oefening staat het getal op verschillende plekken.

Controleer of de leerlingen de instructie begrepen hebben met de volgende vragen:
- Hoe reken je dit handig uit?
- Welk getal zoek je al eerst?
- Waarom is dit handig?
- Let je alleen op het eerste getal dat eraf moet?

Inoefening

Eerst gaan de leerlingen aan de slag met een oefening, waarbij het eerste getal dat eraf moet op 10 uitkomt. Bij de volgende oefeningen staat het getal dat eraf moet om op 10 uit te komen op verschillende plekken in de som.

Afsluiting

Je controleert of de leerlingen eerst het getal eraf halen om op 10 uit te komen, vervolgens trekken ze het andere getal eraf. Benadruk dat het vinden van het getal dat je eraf haalt om tot 10 te komen er voor zorgt dat je handig kan aftrekken. Controleer of de leerlingen de instructie hebben begrepen door te vragen hoe ze de sommen tot en met 20 met drie getallen handig kunnen uitrekenen. Vervolgens oefenen de leerlingen met nog een paar sommen.
Als laatste geef je een leerling een getalkaartje tussen de 11 en 20. Hij is de verkoper. Kies twee andere leerlingen uit die een cijferkaartje krijgen tussen de 1 en 9. Zij zijn de klanten. Let erop dat één van de getallen overeenkomt met het getal van de verkoper. De leerlingen kijken welk getal er eerst af moet op handig te kunnen aftrekken. Dit getal zorgt er voor dat ze eerst op 10 uitkomen. Vervolgens rekenen ze de som uit. Dit kan in meerdere groepjes van drie leerlingen gedaan worden of voor de klas per groepje. Er kan worden afgesproken dat leerlingen die de som hebben uitgerekend vertellen hoe ze dit gedaan hebben en krijgen, als de uitkomst klopt, nieuwe cijferkaartjes.

Aandachtspunten

Leerlingen die moeite hebben met het aftrekken tot en met 20 met drie getallen, oefenen eerst met het aftrekken tot en met 10. Dit kunnen ze doen met behulp van concrete materialen, zoals fiches, gummen of stiften. Ook kan het MAB-materiaal worden ingezet. De leerlingen leggen dan de getallen in materialen of blokjes op tafel en halen er telkens iets af om tot de uitkomst te komen. Ook kunnen de leerlingen oefenen met het splitsen van het getal 10.

Instructiemateriaal

- Doos of bakje.
- Materialen in tienvoud om te tellen, zoals fiches, gummen of potloden.
- Cijferkaartjes tot en met 20.