Delen van de deeltafels met rest

Algemeen

De leerlingen leren deelsommen met rest te maken met behulp van de deeltafels.

Belang

Het is belangrijk dat je kunt delen met rest, omdat je zo weet hoeveel iedereen krijgt als je iets eerlijk verdeeld en hoeveel je overhoudt.

Introductie

De leerlingen maken de deelsommen zonder rest.

Instructie

Leg uit dat je eerst telt hoeveel je van iets hebt. Je hebt 19 appels. Dit is het deelgetal. Vervolgens tel je door hoeveel je moet delen. Je moet door 4 kinderen delen. Dit is de deler. De som wordt dan 19 : 4. Vervolgens kijk je wel getal in de tafel van 4 het dichtste bij 19 ligt. In dit geval is dat 4 × 4 = 16. Met 5 × 4 = 20 heb je namelijk te veel. Ieder kind krijgt dus 4 appels. Nu haal je de 16 van 19 af en houd je 3 over. Dit is je rest. Als antwoord vul je in 4 rest 3. Oefen vervolgens samen met de leerlingen de twee deelsommen met rest. De volgende twee sommen maken de leerlingen zelfstandig. Laat de som 49 : 5 zien. Vraag aan de leerlingen in welke tafel ze kijken naar het getal dat het dichtste bij 49 ligt. Laat de tafel van 5 zien en leg uit dat 45 het dichtste bij de 49 ligt. Vervolgens haal je de 45 van de 49 af. Je houdt dan 4 over. Je antwoord is nu 49 : 5 = 9 rest 4. Laat de leerlingen de sommen maken. Laat de tabel zien en leg uit dat je het getal uit de kolom gaat delen door het getal in de bovenste rij. De som wordt dan 28 : 7. Vervolgens herhaal je de stappen om de deelsom met rest op te lossen. De leerlingen maken de sommen. Bij de verhaalsom haal je eerst de getallen die je nodig hebt uit het verhaal om de som te maken (14 : 45). Vervolgens kijk weer welke getal het dichtste bij 14 ligt in de tafel van 4. Daarna haal je deze getallen van elkaar af om de rest te bepalen (14 - 12 = 2). Laat de leerlingen nu de verhaalsom met de tomaten oplossen.

Controleer of de leerlingen deelsommen met rest met behulp van de deeltafels kunnen oplossen, door de volgende vraag te stellen:
- Welke stappen gebruik je om de som 76 : 9 uit te rekenen?

Inoefening

Eerst maken de leerlingen een deelsom aan de hand van een afbeelding. Vervolgens maken ze een opgave waarbij alleen de som zichtbaar is. De derde opgave is in een verhaalvorm.

Afsluiting

Bespreek nogmaals het belang van het kunnen uitrekenen van een deelsom met rest met behulp van de deeltafels. Als afsluiting kun je de leerlingen in tweetallen de twee sommen laten oplossen om te bepalen of ze wel of geen rest hebben.

Aandachtspunten

Laat leerlingen die moeite hebben met het uitrekenen van een deelsom met rest met behulp van de deeltafels, eerst oefenen met deelsommen zonder rest. Laat ze daarbij ook oefenen met het antwoord uit de tafel van de deler te halen. Als dat lukt, kun je met concrete materialen, zoals potloden of gummen een deelsom met rest maken.

Instructiemateriaal

Eventueel concreet materiaal, zoals potloden en gummen om het delen met rest visueel te maken.