Cijferend delen van een getal t/m 1000 door een getal >10

Algemeen

De leerlingen leren cijferend delen van een getal tot en met 1000 zonder rest.

Belang

Met cijferend delen kun je getallen handig delen die je niet in één keer uit je hoofd kunt uitrekenen.

Introductie

De leerlingen proberen na herhaaldelijk aftrekken vanaf 988 het antwoord binnen 25 seconden uit te rekenen.

Instructie

Leg uit dat je bij cijferend delen de getallen van de som naast elkaar zet. Eerst schrijf je de deler links op. Vervolgens schrijf je het te delen getal rechts er van op met een schuine streep ertussen. Achter de andere schuine streep zet je het antwoord. Laat zien dat je eerst kijkt naar eerste getal. Dit is de 5 van 559. Deze 5 kun je niet delen door 13, dus heb je het getal ernaast ook nodig. Vervolgens kijk je hoe vaak je 55 kunt delen door 13. Benadruk dat je als hulpmiddel een rijtje kunt maken van de tafel van 13. Op deze manier kun je snel kijken wat de grootste hap is die je kunt nemen. In dit geval is de grootste hap: 4 × 13 = 52. Schrijf onder 55 het getal 52 en trek deze van elkaar af. Het antwoord (3) schrijf je er onder. De 4, van 4 × 13, schrijf je op bij het antwoord achter de schuine streep. 13 past niet meer in 3, dus kijk je weer naar het volgende cijfer. Schrijf de 9 van 559 achter de 3. Je hebt nu 39. Nu kijk je weer wat de grootste hap is die je kunt nemen. Dat is 3 × 13 = 39. Schrijf de 39 onder het getal 39 en haal ze van elkaar af. Je houdt nu 0 over. De 3 van 3 × 13 schrijf je achter de 4 bij het antwoord. Je uitkomst is nu 43. Vervolgens kun je samen met de leerlingen de som 345 : 23 = oefenen. Eventueel kun je het afdekvlak wegschuiven om het hulprijtje te laten zien. Laat nu de leerlingen zelfstandig de twee sommen cijferend oplossen.

Controleer of de leerlingen cijferend een getal kunnen tot en met 1000 zonder rest, door de volgende vraag te stellen:
- Welke stappen gebruik je om de som 357 : 17 cijferend op te lossen?

Inoefening

De leerlingen rekenen de sommen uit door cijferend te delen.

Afsluiting

Bespreek nogmaals het belang van het cijferend kunnen delen van een getal tot en met 1000 zonder rest. Als afsluiting laat je de leerlingen in tweetallen de sommen cijferend uitrekenen. De leerlingen rekenen eerst apart een som uit en kijken dan samen naar het antwoord en de stappen. Had je eventueel grote happen van de getallen kunnen nemen?

Aandachtspunten

Laat leerlingen die moeite hebben met het cijferend delen van een getal tot en met 1000, eerst oefenen met cijferend delen van een getal tot 100. Laat deze leerlingen eerst een hulprijtje maken, voordat ze met de som aan de slag gaan.

Instructiemateriaal

Eventueel een kladblaadje.