Cijferend aftrekken t/m 10.000

Algemeen

De leerlingen kunnen cijferend aftrekken t/m 10 000 met en zonder overschrijding.

Belang

Met cijferend aftrekken kun je getallen handig aftrekken die je niet in één keer uit je hoofd kan uitrekenen. Je kunt zo handig en snel meerdere grote getallen van elkaar aftrekken.

Introductie

Speel de geluidsfragmenten af en laat de leerlingen de getallen naar de juiste plek slepen.

Instructie

Cijferen is een manier om grote getallen af te kunnen trekken Leg uit dat je via cijferend aftrekken een aftreksom handig uit kunt rekenen. Herhaal de betekenis van de letters DHTE en laat dan stapsgewijs zien hoe je te werk gaat bij cijferend aftrekken. Laat de leerlingen na elke vorm van instructie zelf oefenen met de opgaves. De som 3798 -56 zie je onder elkaar gezet in het DHTE-schema. Je rekent altijd van rechts naar links. Eerst trek je de eenheden van elkaar af. Dan de tientallen, honderdtallen en duizendtallen. Bij deze som zijn er geen overschrijdingen en hoef je dus niet te lenen. Leg dan de som 3464 - 247 uit. Je trekt eerst de eenheden van elkaar af. Dit gaat niet dus dat betekent dat je moet lenen bij de tientallen. Je streept de 5 door en schrijft in het onthoudhokje van de tientallen op wat er overblijft. Vervolgens tel je het tiental bij de eenheden op en dat noteer je in het onthoudhokje van de eenheden. Nu kun je de eenheden wel van elkaar aftrekken. Dan trek je de tientallen van elkaar af en reken je verder met het getal dat nog over is gebleven. Vervolgens trek je nog de honderdtallen en duizendtallen van elkaar af en heb je de som cijferend uitgerekend. Vraag de leerlingen de som 7124 - 3657 op te lossen. Hierbij moet je lenen bij zowel de tientallen, honderdtallen als duizendtallen en gebruik je dus alle onthoudhokjes.

Controleer of de leerlingen cijferend kunnen aftrekken door de volgende vragen te stellen:
- Waarom is het handig om cijferend af te trekken?
- Wat betekenen de letters D H T E?
- Waar begin je altijd bij cijferend rekenen?
- Reken deze sommen uit door te cijferen en de getallen onder elkaar te zetten: 3458 - 129 = en 7863 - 2376

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met cijferend aftrekken door een som op te lossen zonder overschrijding. Dan oefenen ze met lenen bij het honderdtal. Vervolgens met een som waarbij ze bij het tien- honderd- en duizendtal moeten lenen.

Afsluiting

Laat de leerlingen de sommen naar het DHTE-schema slepen en cijferend uitrekenen. Bespreek nogmaals waarom het handig is om sommen cijferend uit te rekenen en hoe je dit doet. Reken altijd van rechts naar links en leen bij de buren als je tekort komt. Zo kun je ook sommen met grote getallen handig en snel uitrekenen zonder dat je dit uit je hoofd hoeft te doen.

Aandachtspunten

Voor de leerlingen die moeite hebben met cijferen, herhaal je de betekenis van D H T E en hoe je getallen in een DHTE-schema plaatst. Schrijf de hulpsommen uit. Markeer eventueel de eenheden, tientallen, honderdtallen en duizendtallen van boven naar beneden zodat het duidelijk zichtbaar wordt wat je van elkaar aftrekt. Leerlingen die het cijferen al beheersen kunnen de instructie overslaan en mogen de sommen direct cijferend uitrekenen zonder de hulpsommen te noteren.