Cijferend aftrekken t/m 1000 zonder overschrijding

Algemeen

De leerlingen kunnen cijferend aftrekken t/m 1000 zonder overschrijding.

Belang

Met cijferend aftrekken kun je getallen van elkaar aftrekken die je niet in één keer uit je hoofd kan uitrekenen. Je kunt zo handig en snel meerdere grote getallen van elkaar aftrekken.

Introductie

Laat de audiofragmenten één voor één horen en vraag een leerling om het getal naar de juiste vakjes van het HTE-schema te slepen. Bijvoorbeeld het getal: 649. Je vraagt of de leerlingen kunnen benoemen hoeveel honderdtallen, tientallen en eenheden dit zijn. De leerlingen kunnen de getallen ook eerst voor zichzelf noteren voordat je ze op het digibord toont.

Instructie

Leg uit dat je via cijferend aftrekken een aftreksom handig uit kunt rekenen. De som 35 - 13 zie je onder elkaar gezet in het TE-schema. Vertel dat de T voor tientallen staat en de E voor eenheden. Laat vervolgens stapsgewijs zien hoe je te werk gaat bij cijferend aftrekken. Je rekent altijd van rechts naar links. Eerst trek je de eenheden van elkaar af. Daarna trek je de tientallen van elkaar af. Vertel ook welke tussensommen je hebt gemaakt. Nu heb je de som cijferend uitgerekend. Laat de leerlingen zelf oefenen met cijferend aftrekken waarbij ze twee tientallen van elkaar aftrekken. Leg vervolgens uit dat je ook cijferend kunt aftrekken met grotere getallen zoals honderdtallen. Laat zien dat de H van honderdtallen erbij is gekomen en wijs deze ook aan in het HTE-schema. Leg dan uit hoe je de som 735 - 213 uitrekent. Eerst trek je de eenheden van elkaar af, dan de tientallen en vervolgens de honderdtallen. Laat de leerlingen dan bepalen welke tussensom je maakt om tot de uitkomst die in het gele vakje hoort te komen. Vervolgens oefenen de leerlingen zelf met cijferend aftrekken door de sommen in cijferend uit te rekenen.

Controleer of de leerlingen cijferend kunnen optellen door de volgende vragen te stellen:
- Waarom is het handig om cijferend af te trekken?
- Wat betekenen de letters H T E?
- Waar begin je altijd bij cijferend rekenen?
- Reken deze sommen uit door te cijferen en de getallen onder elkaar te zetten: 284 - 131 = en 756 - 432 =

Inoefening

De leerlingen oefenen eerst met cijferen door sommen in HTE-schema cijferend uit te rekenen waarbij ze een tiental van een honderdtal aftrekken. Vervolgens oefenen ze door de gegeven som waarbij honderdtallen van elkaar afgetrokken worden zelf in het schema te plaatsen en uit te rekenen.

Afsluiting

Laat de leerlingen de sommen zelf in het HTE-schema plaatsen en cijferend uitrekenen door de getallen onder elkaar te zetten. Bespreek nogmaals waarom het handig is om sommen cijferend uit te rekenen en hoe je dit doet. Werk altijd van rechts naar links. Trek eerst de eenheden van elkaar af, dan de tientallen en vervolgens de honderdtallen. Zo kun je ook sommen met grote getallen handig en snel uitrekenen zonder dat je dit uit je hoofd hoeft te doen.

Aandachtspunten

Voor de leerlingen die moeite hebben met cijferen, herhaal je de betekenis van H T E en hoe je getallen in een HTE-schema plaatst. Schrijf de hulpsommen uit. Markeer eventueel de eenheden, tientallen en honderdtallen van boven naar beneden zodat het duidelijk zichtbaar wordt wat je van elkaar aftrekt. Leerlingen die het cijferen al beheersen kunnen de instructie overslaan en mogen de sommen direct cijferend uitrekenen zonder de hulpsommen te noteren.