Berekenen van een deel met een percentage

Algemeen

De leerlingen kunnen een deel met percentages berekenen. Hierbij is het totale aantal (100%) altijd gegeven).

Belang

Het is belangrijk voor de leerlingen om met een percentage te kunnen berekenen hoeveel het deel is. Je komt regelmatig percentages van een deel in bijvoorbeeld de krant tegen.

Introductie

Vraag de leerlingen om 1% en 10% te berekenen van een aantal.

Instructie

Je bespreekt drie manieren om een percentage uit te rekenen. Als het een getal onder de 10% is (bijvoorbeeld 3%), dan is het handig om eerst 1% te berekenen en dat keer het aantal procent dat je wilt weten. Als je een tienvoud hebt (bijvoorbeeld 30%), dan is het handig om eerst 10% te berekenen en dat keer het aantal tientallen dat je wilt weten. Is het een percentage dat je makkelijk kunt opdelen in eenvoudige percentages (bijvoorbeeld 45%), dan kun je het percentage opdelen. Je kunt dan 45 opdelen in 40 en 5% of 20, 20 en 5% of eerst 50 en daarna 5% eraf. Er zijn verschillende mogelijkheden. Je laat hierbij een stelling zien van drie leerlingen die een verschillende manier hebben om 40% uit te rekenen. Laat de leerlingen de vraag beantwoorden 'Wie heeft gelijk?'. Kom samen tot de conclusie dat alle drie de mogelijkheden goed zijn, maar dat de ene oplossing makkelijker is dan de andere oplossing.
Je oefent daarna steeds met een aantal oefeningen of de leerlingen de instructie begrijpen. Laat de leerlingen bij elke oefening die je doet, berekenen welke manier ze toepassen. Bespreek iedere keer eerst de vraag: "Hoeveel is 100%?". Eerst met visuele oefeningen, waarbij het percentage in een breukenstrook te zien is. Daarna oefeningen zonder visuele ondersteuning, waarbij de stappen opgeschreven moeten worden. Dan een aantal oefeningen in verhaalvorm waarbij de som uit het verhaal gehaald moet worden om de berekening te maken.
Je controleert steeds met een oefening of de leerlingen deze instructie volgen. Laat de leerlingen kun berekeningen steeds verwoorden.

Controleer of de leerlingen delen van percentages kunnen berekenen door de volgende vragen te stellen:
- Welke manieren zijn er om je een percentage wilt berekenen?
- Welke stappen kun je nemen als je 15% wilt berekenen?
- Waarom is het belangrijk om een deel te kunnen berekenen met percentages?

Inoefening

Samen met de leerlingen maak je eerst een oefening met visuele ondersteuning, daarna doe je samen een oefening zonder visuele ondersteuning en vervolgens doe je een verhaalsom met de leerlingen.

Afsluiting

Op het bord staan drie sommen: een met visuele ondersteuning, zonder visuele ondersteuning en een verhaalsom. De leerlingen mogen deze sommen in tweetallen maken.

Aandachtspunten

Mocht het berekenen van een deel met eenvoudige percentages nog lastig zijn, gebruik dan vooral de oefeningen waarbij visuele ondersteuning geboden wordt. Kies hierbij ronde getallen (zoals 800) en eventueel eenvoudige percentages (10%, 20%, 50%). Benoem steeds dat het totaal 100% is en dat je eerst moet bedenken welke stappen je gaat zetten om bij het percentage te komen dat je wilt berekenen.