Aftrekken t/m 20 met tientaloverschrijding

Algemeen

Leerlingen leren getallen aftrekken tot en met 20, waarbij ze het tiental overschrijden.

Belang

Het is belangrijk dat je getallen kunt aftrekken tot en met 20, omdat je zo weet hoeveel je nog van iets over hebt. Als er eerst 13 appels in de boom hangen en er vervolgens 6 vallen, dan hangen er nog 7 appels in de boom.

Introductie

Op het digibord staat een getallenlijn waarop een aantal sprongen staan weergegeven. Vraag de leerlingen naar welk getal er is gesprongen. Daarna laat je de leerlingen de ijsblokjes tellen en geven ze aan hoeveel tientallen en eenheden er zijn. Gum de vakjes uit om te laten zien wat het antwoord is.

Instructie

Bespreek met de leerlingen dat je kunt aftrekken door eerst te tellen hoeveel er samen zijn. Dit is het eerste getal van de som. Vervolgens tel je hoeveel eraf gaan, dat is het tweede getal van de som. Wanneer je dit van elkaar afhaalt, weet je de uitkomst. Laat dit zien aan de hand van de ijsblokjes op het digibord en de taart met kaarsjes die aan en uit zijn. Je controleert of de leerlingen dit kunnen door ze de de lege blikjes en de bananen van elkaar af te laten trekken. Vraag hierbij ook welke som ze hebben gemaakt. Vervolgens geef je aan dat je op verschillende manieren kunt aftrekken. Geef aan dat je gebruik kunt maken van een rekenrek of blokjes. Je kunt ook terugtellen op een getallenlijn. Daarnaast kun je naar het tweede getal kijken en bepaal dan hoeveel erbij moet of haal het tweede getal in stappen van het eerste getal af. Vervolgens laat je de leerlingen zelf een aantal sommen uitrekenen. Vraag op welke manier zij dit hebben gedaan. Tot slot laat je zien hoe je een verhaalsom kunt oplossen. Je laat de leerlingen bepalen wat voor soort som het is, welke getallen je nodig hebt om de som te maken en de som uitrekenen. Je laat de leerlingen daarna zelf een verhaalsom oplossen.

Controleer of leerlingen kunnen aftrekken tot en met 20 met de volgende vragen:
- Waar kijk je naar als je een verhaalsom wilt oplossen?
- Hoe reken jij 13 - 9 uit?

Inoefening

Leerlingen oefenen eerst met het aftrekken van twee getallen tot en met 20, waarbij ze visuele ondersteuning krijgen. Vervolgens wordt alleen de som gegeven en rekenen de leerlingen deze uit. Bij de derde oefening krijgen de leerlingen een verhaalsom. Je kunt vragen welke som de leerlingen maken en hoe ze deze uitrekenen.

Afsluiting

Je bespreekt met de leerlingen nog eens dat het belangrijk is om te kunnen aftrekken vanaf 20, omdat je zo sommen kunt maken en je weet hoeveel je nog van iets over hebt. Vervolgens laat je op het digibord een afbeelding zien en vraag je aan de leerlingen welke som bij de afbeelding hoort. Laat hen de som en de uitkomst opschrijven. Daarna laat je verschillende sommen zien die naar de juiste uitkomst gesleept moeten worden.

Aandachtspunten

Leerlingen die moeite hebben met het aftrekken, kunnen gebruikmaken van MAB-materiaal. Laat hen eerst een groepje blokjes neerleggen. Haal een aantal blokjes weg en vraag hoeveel blokjes er nog liggen. Herhaal dit met verschillende sommen.

Instructiemateriaal

MAB-materiaal.