Cijferend optellen t/m 100 met kommagetallen

Algemeen

De leerlingen kunnen kommagetallen t/m 100 cijferend optellen, met en zonder overschrijding.

Belang

Bespreek met de leerlingen dat je kommagetallen handig bij elkaar op kunt tellen door te cijferen omdat je dan snel kunt uitrekenen hoeveel het samen is. Bijvoorbeeld als je wilt weten hoeveel de boodschappen in totaal kosten.

Introductie

De leerlingen maken de bedragen die bij de producten horen door ze via het audiofragment te beluisteren en vervolgens te slepen.

Instructie

Als je gaat cijferen met kommagetallen staan er ook cijfers achter de komma. Dit noemen we decimalen. Leg uit wat de cijfers achter de komma betekenen: één cijfer achter de komma noemen we tienden, twee cijfers achter de komma noemen we honderdsten, drie cijfers achter de komma noemen we duizendsten. Bij cijferend optellen zet je de getallen van de som onder elkaar met het grooste getal bovenaan en reken je van rechts naar links. Leg de betekenis van alle letters in het HTEthd-schema uit. Leg stap voor stap uit hoe je rekent bij cijferend optellen met tienden. Tel eerst de getallen uit de kolom van de tienden bij elkaar en zeg hardop welke tussensom je maakt. Als je bij het optellen van de tussensom over het tiental heen gaat, noteer je de 1 in het onthoudhokje links daarvan. Tel dan de getallen uit de kolom van de eenheden bij elkaar en tel de 1 uit het onthoudhokje ook mee. Tel ook de getallen uit de kolom van de eenheden bij elkaar. Nu heb je de som cijferend uitgerekend. De komma verandert nooit van plek. Leg dit ook stapsgewijs uit voor cijferen met honderdsten, duizendsten, met meerdere getallen en met een ongelijk aantal decimalen. Laat de leerlingen na elke instructie zelf oefenen met cijferen met 1, 2, en 3 decimalen.

Controleer of de leerlingen cijferend kunnen optellen met kommagetallen door de volgende vragen te stellen:
- Waarom is het handig om cijferend op te tellen?
- Wat gebeurt er met de komma?
- Wat betekenen de letters: H T E t h d ?
- Waar begin je altijd bij cijferend rekenen?
- Reken deze sommen uit door te cijferen en de getallen onder elkaar te zetten: 1,2 + 4,9 . 9,87 + 4,35 . 27,95 + 34,24

Inoefening

De leerlingen oefenen met cijferend optellen door getallen met 1, 2 en 3 decimalen bij elkaar op te tellen. Bij de laatste som moeten ze meerdere getallen bij elkaar optellen.

Afsluiting

Laat de leerlingen in tweetallen zelf sommen maken en uitrekenen door twee producten te kiezen en de bedragen bij elkaar te tellen door te cijferen. Bespreek nogmaals waarom dit belangrijk is. Leerlingen die meer uitdaging kunnen gebruiken, mogen ook sommen met meerdere getallen bedenken.

Aandachtspunten

Voor de leerlingen die moeite hebben met cijferen, herhaal je de betekenis van H T E t h d en hoe je getallen in een schema plaatst. Markeer eventueel de tussensommen van boven naar beneden zodat het duidelijk zichtbaar wordt wat je bij elkaar telt. Leerlingen die het cijferen al beheersen kunnen de instructie overslaan en mogen de sommen direct cijferend uitrekenen zonder de hulpsommen te noteren.