Berekenen van een deel met een verhouding

Algemeen

De leerlingen leren het berekenen van een deel met een verhouding.

Belang

Het is belangrijk om een deel met een verhouding te kunnen berekenen, omdat je zo bijvoorbeeld kunt uitrekenen hoeveel rode ballonnen je hebt in verhouding met de gele ballonnen.

Introductie

De leerlingen rekenen de sommen uit door eerst te halveren en bij de andere som te verdubbelen.

Instructie

Leg uit dat 1 op 5 betekent dat van de 5 T-shirts er telkens 1 geel is. Vraag hoeveel T-shirts er geel zijn als je 10 T-shirts zou hebben. Leg daarbij het begrip 'verhouding' uit. Geef aan dat je 39 ballonnen hebt. 1 op de 3 ballonnen is groen. Hoeveel ballonnen zijn er dan groen in verhouding als je 39 ballonnen hebt? Laat zien dat je eerst gaat uitrekenen met hoeveel je 3 moet vermenigvuldigen om 39 te krijgen. Dat is 13 keer. Benadruk dat je bij het rekenen in verhouding het andere getal met hetzelfde aantal moet vermenigvuldigen. Dus vermenigvuldig je 1 ook met 13. Je antwoord wordt nu 13. Dat wil zeggen dat van de 39 ballonnen er 13 groen zijn. Laat de leerlingen de volgende sommen zelfstandig uitrekenen. Laat de strook zien. Leg uit dat je 84 bananen in totaal hebt. Per 14 bananen zijn er 3 groen. Hoeveel bananen zijn er van die 84 dan groen? Leg uit dat je eerst gaat kijken hoe vaak 14 in 84 past. Dat is 6 keer. Vervolgens vermenigvuldig je de 3 ook met 6. Je hebt dus 18 groene bananen. Laat de leerlingen nu zelfstandig de som met de oranje ballonnen oplossen. Laat de verhaalsom zien en leg uit dat je eerst de getallen uit het verhaal haalt om de verhouding te maken. Vervolgens reken je uit met hoeveel je de 12 moet vermenigvuldigen om het totaal (96) te krijgen. Vervolgens vermenigvuldig je de 2 ook met 8. Je uitkomst wordt dan 16. Laat de leerlingen zelfstandig de verhaalsom uitrekenen.

Controleer of de leerlingen een deel met een verhouding kunnen berekenen, door de volgende vragen te stellen:
- Kun je een voorbeeld geven van een verhouding?
- Wat bedoelen ze met 1 op de 3 ?

Inoefening

Bij de eerste twee opgaven berekenen de leerlingen een deel met een verhouding met visuele ondersteuning. De derde opgave is een verhaalsom.

Afsluiting

Bespreek met de leerlingen het belang van het kunnen berekenen van een deel met een verhouding. Als afsluiting kun je de leerlingen in tweetallen laten werken om de som uit de afbeelding te halen en uit te rekenen. (3 : 14 deelnemers komt over de finish. Er zijn 56 deelnemers. Hoeveel deelnemers komen er over de finish?)

Aandachtspunten

Laat leerlingen die moeite hebben met het berekenen van een deel met een verhouding, oefenen met concreet materiaal. Leg het begrip 'verhouding' bijvoorbeeld uit aan de hand van 3 rode en 1 groen potlood. Door middel van verdubbelen en daarna halveren kun je laten zien dat er iedere keer 4 potloden (3 rode en 1 groene) bijkomen of eraf gaan.

Instructiemateriaal

Tijdens deze les kan gebruik worden gemaakt van concreet materiaal (gummen, potloden, ballonnen) als ondersteuning van het begrip 'verhouding' en het berekenen van een deel met een verhouding.